مجله آنلاین و اینترنتی بیزاَپ، شامل جدیدترین مطالب روز از جمله: ترفندهای خانه‌داری، نظافت منزل، چیدمان و دکوراسیون، آشپزی، تکنولوژی، زیبایی و حتی پزشکی و سلامتی است.
8 ادعا درباره فواید آب لیمو؛ شایعه یا واقعیت؟
لیمو به صورت کلی مانند اکثر میوه‌ها، سالم هستند. هرچند ادعاهای خاص در مورد مزایای سلامتی آبلیمو، بر اساس مدارک بسیار ضعیفی به وجود آمدند. این تجزیه و تحلیل مبتنی بر شواهد است و از 42 مرجع منحصر به فرد در زمینه مقالات علمی استفاده کردیم.
دلیل این همه هیاهو برای آب لیمو چیست؟
اگر زمان قابل توجهی را صرف مرور وب سایت‌های معروف رژیم غذایی کرده باشید، احتمالاً مقالاتی در مورد فواید آب لیمو دیدید که به طور مکرر در آن وب سایت‌ها منتشر می‌شود. در سال‌های اخیر، به لطف شخصیت‌های مختلف، پزشکان مشهور و رژیم‌های غذایی معروف، آب لیمو از یک طعم ساده به یک ترند سلامتی تبدیل شده است. لیمو میوه است و میوه‌ها نیز معمولاً سالم هستند؛ اما بعضی از ادعاها در مورد آب این میوه آن را جادویی نشان می‌دهد. در این مقاله، ما هشت مورد از این ادعاها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
8 ادعا درباره فواید آب لیمو
ادعای 1: آب لیمو بدن را سم‌زدایی می‌کند
ادعاهای سم‌زدایی پر از سوءتفاهم‌هایی در مورد فیزیولوژی انسان است و حتی وقتی مکانیسم عملکرد آن قابل قبول باشد، کاربرد سم‌زداها در رژیم غذایی و مکمل‌ها به ندرت با شواهد مستند پشتیبانی می‌شود.
بله، مواد مغذی و سایر عوامل فعال زیستی در غذاها می‌توانند بر آنزیم‌های سم‌زدا در کبد تأثیر بگذارند. به نظر می‌رسد که در جوندگان، هم سولفورافان (که در بسیاری از سبزیجات چلیپایی به وفور پیدا می‌شود) و هم لیمونن (یک مولکول برجسته در لیموها) این اثر را دارد. اما اینکه لیمونن و سایر اجزای قابل دستیابی لیمو تا چه میزان می‌توانند به کبد انسان برای سم‌زدایی بدن کمک کند، هنوز نامشخص است. همچنین دیگر پیامدهای سلامتی آن نیز شفاف نیست.
نتیجه: مشخص نیست که آیا آب لیمو واقعاً بدن شما را سم‌زدایی می‌کند یا خیر، اگر هم این کار را انجام دهد، اندازه آن مشخص نیست. در خوشبینانه‌ترین حالت می‌توان گفت مکانیسم قابل قبولی وجود دارد که از طریق آن، آب لیمو به کبد برای سم‌زدایی بدن کمک می‌کند.
ادعای 2: آب لیمو، شما را سرحال می‌کند
آب لیمو احساس طراوت به ما می‌دهد. اما آیا در واقع، از نظر فیزیولوژیکی هم شما را پرانرژی می‌کند؟ یا آیا احساس طراوت تنها به دلیل طعم و مزه آب لیمو و رایحه تازه آن است؟ یک ادعای تکراری این است که سیترات موجود در لیمو حاوی تعداد زیادی یون منفی است و یون‌های منفی می‌توانند یون‌های مثبتِ زیادِ موجود در محیط را متعادل کنند. این یون‌های مازاد، دلیل اصلی انواع بیماری‌ها از جمله خستگی و بدخلقی هستند.
در مطالعات انسانی انجام شده با کنترل دارونما، افسردگی تنها پارامتر خلق و خویی بود که از نظر آماری با قرار گرفتن در معرض یون منفی بهبود قابل توجهی داشت. با این وجود کیفیت پایین مطالعه و امکان غرض‌ورزی در تحقیق، اعتماد ما را به مزایای نشان داده شده در این تحقیق کم می‌کند. با این وجود، حتی اگر استنشاق یون‌های منفی بتواند به افراد مبتلا به افسردگی کمک کند و لیمو حاوی یون‌های منفی باشد، به این نتیجه نمی‌رسیم که نوشیدن آب لیمو به نفع حالت روحی شما خواهد بود. استنشاق روغن لیمو ممکن است چنین تأثیری داشته باشد اما شواهد آن ضعیف است و حتی اگر فواید آن واقعی هم باشد، باز هم هیچ صحبتی در مورد گرفتن این مزیت از طریق نوشیدن آب لیمو وجود ندارد.
یکی از راه‌هایی که آب لیمو می‌تواند به صورت بالقوه بر روحیه شما تأثیر بگذارد، این است که کمبود ویتامین C را برطرف می‌کند. کمبود شدید ویتامین C که به آن اسکوربوت نیز گفته می‌شود، با اختلالات شدید عاطفی همراه است و لیمو نیز یکبار از مبتلا شدن ملوانان در سفرهای طولانی به بیماری جلوگیری کرده است.
برخی شواهد مقدماتی نشان می‌دهد که ویتامین C می‌تواند باعث بهبود خلق و خوی افراد مبتلا به سطح پایین ویتامین C شود، حتی اگر اسکوربوت نداشته باشند. درست است که آب لیمو حاوی ویتامین C است اما بسیاری از غذاهایی که باید بخورید نیز این ویتامین را دارند. علاوه بر این، آب لیمو بسیار تلخ است؛ بنابراین ممکن است نوشیدن آن جهت دریافت مقدار قابل توجهی ویتامین C سخت باشد.
نتیجه: هیچ مدرک کاملاً مرتبطی وجود ندارد که نشان دهد آب لیمو می‌تواند برای خلق و خو یا سطح انرژی شما مفید باشد. همه این ادعاها بر اساس برون‌یابی‌هایی است که از مطالعات انجام شده روی ویتامین C، رایحه درمانی با روغن لیمو و یونیزرهای هوا گرفته شده و این برون‌یابی‌ها کمتر از میزان قابل قبول است.
ادعای 3: آب لیمو به هضم غذا کمک می‌کند
اسیدهای صفراوی از کیسه صفرا به روده کوچک ترشح می‌شوند، در تحرک روده نقش دارند و جذب اسیدهای چرب و ویتامین‌های محلول در چربی را آسان می‌کنند. اگرچه به نظر می‌رسد که آب لیمو باعث افزایش ترشح اسید صفراوی می‌شود، اما تأثیر آن بر هضم غذا مشخص نیست. هنگامی که غذاهای چرب می‌خورید، کیسه صفرا میزان مناسبی از اسیدهای صفراوی را آزاد می‌کند. اگر کیسه صفرا نتواند این کار را انجام دهد، احتمالاً مشکلی نیست که آب لیمو بتواند آن را برطرف کند.
یک ادعای مرتبط دیگر، که البته بدون هیچ مطالعات انسانی برای حمایت از آن به وجود آمده، این است که اسید سیتریک موجود در آب لیمو می‌تواند به عنوان مکمل اسید معده شما عمل هضم را بهبود بخشد. اما باز هم در این مورد، می‌توانید به سلول‌های جداره معده خود برای تولید میزان مناسبی از اسید اعتماد کنید؛ مگر اینکه از بیماری هیپوکلریدریا (اسید معده کم) رنج ببرید. حتی اگر از هیپوکلریدریا رنج می‌برید (یعنی اگر نمی‌توانید اسید معده کافی تولید کنید)، نباید با آزمایش کردن آب لیمو شانس خود را امتحان کنید؛ بلکه باید به پزشک مراجعه کنید!
غذاهای اسیدی ممکن است سرعت تخلیه معده را کاهش دهند و این مسئله به خودی خود نه تنها می‌تواند منجر به هضم بهتر شود بلکه باعث جذب بهتر عناصر ریز مغذی و جذب کندتر کربوهیدرات می‌شود. با این حال، در مورد اثرات واقعی آب لیمو بر جذب مواد مغذی و گلیسمی بعد از غذا به طور خاص تحقیق نشده است.
در آخر، ادعاهایی وجود دارد که آب لیمو حاوی فیبر است. لیمو حاوی مقادیر زیادی فیبر نیست. بله، در صورتی که یک لیمو کامل را بخورید که شامل پوست آن نیز باشد، لیموها حاوی فیبر زیادی خواهند بود. در غیر این صورت، مقدار قابل توجهی فیبر از آن دریافت نخواهید کرد و منابع بهتری نیز برای گرفتن فیبر وجود دارد.
نتیجه: قابل قبول است که آب لیمو می‌تواند در حالی که جذب مواد مغذی را بهبود می‌بخشد، تخلیه معده را آهسته کرده و در نتیجه گلوکز بعد از غذا را کاهش دهد اما در حال حاضر شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد آب لیمو به عمل هضم کمک می‌کند.
ادعای 4: آب لیمو شما را از رژیم‌های اسیدی محافظت می‌کند
این موضوع دائمی باعث کمی بحث و جدال شده است. ایده اصلی این است که با اسیدی شدن بیش از حدِ خون، رژیم غذایی استاندارد آمریکایی انواع بیماری‌ها، از جمله سرطان، دیابت، پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی عروقی را تقویت می‌کند. اما خوشبختانه، غذاهای مختلف می‌توانند pH خون شما را متعادل کنند.
داشتن PH خون خیلی بالا (خیلی قلیایی) یا خیلی کم (خیلی اسیدی) واقعاً می‌تواند مضر یا حتی کشنده باشد. اما به جز در موارد بیماری شدید (مانند سرطان، کتواسیدوز دیابتی، نارسایی کبدی، مسمومیت شدید و ...)، pH خون شما به میزان کافی توسط یک سیستم بافر داخلی در بدن تنظیم شده و در یک محدوده سالم باقی می‌ماند.
آیا تغییرات در این دامنه محدود می‌توانند به سلامتی شما مربوط باشند؟ بعضی‌ها اینطور فکر می‌کنند. آنها معتقدند که نزدیک بودن به انتهای پایین این دامنه طبیعی نامطلوب است. از آنجایی که آزمایش این فرضیه شامل رژیم‌های غذایی حاوی میوه و سبزیجات یا مکمل مواد معدنیِ ضروری است، یعنی دو مداخله‌گر که می‌توانند به راحتی از طریق رو‌ش‌های غیر مرتبط با تغییر pH خون بر سلامتی تأثیر بگذارد، شواهد برای حمایت از این فرضیه و اثبات آن ضعیف هستند. علاوه بر این، یک رژیم غذایی که حاوی مقادیر زیادی مواد معدنی قلیایی است، فقط به افزایش pH خون تا 0.014 منجر شده، اما pH ادرار را 1.02 افزایش داده است.
به نظر می‌رسد هیچ تحقیقی در مورد اثرات آب لیمو بر روی pH خون وجود ندارد، اما در مطالعه‌ای تنها با یک داوطلب، 50 میلی‌لیتر آب لیمو pH ادرار را از 0.1 ± 6.7 به 0.1 ± 6.9 افزایش داد. اگر مطالعه قبلی را بتوان به عنوان یک نشانه در نظر گرفت، آب لیمو در افزایش PH خون بی‌نتیجه خواهد بود.
سرانجام، اگر هدف از مصرف آب لیمو، قلیایی‌سازی خون یا کل بدن باشد باید تعجب کرد: چرا آب لیمو؟ بله، درست است که آبلیمو اسیدی است اما در بدن شما متابولیت‌های قلیایی تولید می‌کند؛ بنابراین دارای پتانسیل بار منفی اسید کلیوی (PRAL) است. اما PRAL آبلیمو 2.5- است و به طور خاص در میان میوه‌ها کم نیست. به طور مشخص PRAL کشمش، 21- است.
نتیجه: نه تنها بدن شما pH خون را در یک محدوده دقیق حفظ می‌کند، بلکه حتی در آن محدوده نیز آب لیمو به هیچ وجه اثر معنی‌داری نخواهد داشت.
ادعای 5: آب لیمو باعث کاهش وزن می‌شود
اینکه افراد با رژیم‌های «سم‌زدایی» که شامل آب لیمو است، وزن کم کنند، اصلاً اتفاق نادری نیست. در این رژیم‌ها، افراد سعی می‌کنند بدن خود را با غذا خوردن کم (یا روزه کامل) و نوشیدن آب لیمو که اغلب با مواد دیگر مخلوط شده است، سم‌زدایی کنند. این افراد می‌توانند با چنین رژیم‌های غذایی سریع وزن کم کنند، اما وزن کم شده طی چند روز اول حاصل از دفع آب بدن خواهد بود و نه کم شدن چربی‌ها و بعد از آن کاهش وزن (از چربی و عضله) را به راحتی می‌توان به کمبود کالری نسبت داد.
اما صبر کنید؛ پس چرا نوشیدن آب لیمو منجر به کم شدن وزن آب بدن می‌شود؟
پاسخ: اینطور نیست. آنچه باعث از دست رفتن آب بدن می‌شود، کمبود کربوهیدرات است. برای ذخیره یک گرم گلیکوژن در کبد و عضلات، بدن شما آن را به طور متوسط به سه گرم آب متصل می‌کند. اگر بدن شما به اندازه کافی کربوهیدرات دریافت نکند، ذخیره گلیکوژن در طی یک یا دو روز کاهش می‌یابد، در این صورت کاهش ناگهانی چندین کیلو از وزن را تجربه خواهید کرد. هنگامی که شما به طور عادی غذا خوردن را از سر بگیرید، گلیکوژن و آب به سرعت برمی‌گردند.
حال صحبت از آب شد؛ در واقع شواهدی وجود دارد که افراد مسن (اما نه جوان‌ها) اگر قبل از غذا آب بنوشند، کمتر غذا می‌خورند. آیا آبلیمو می‌تواند بدن شما را به جذب آب بیشتر سوق بدهد؟ اگر از طعم آن لذت ببرید، ممکن است اما حتی اگر این کار را انجام دهید، ممکن است ناخودآگاه مصرف آب منظم خود را برای جبران آن کاهش دهید.
سرانجام، برخی از تحقیقات تجربی روی موش‌ها نشان می‌دهد که مواد شیمیایی موجود در پوست لیمو اکسیداسیونِ بتا اسیدهای چرب را افزایش داده و از چاقی جلوگیری می‌کند؛ اما اینکه آیا این آزمایش به معنای داشتن اثر قابل توجه آب لیمو در بدن انسان باشد، تنها یک فرضیه است.
اگرچه، آب لیمو به عنوان یک عامل کاهش وزن مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما می‌توان از یک کوکتل آب لیمو با آب گازدار و یک شیرین کننده بدون کالری به عنوان جایگزینی کم کالری برای آب میوه یا نوشابه‌های شیرین استفاده کرد. این کوکتل را به راحتی می‌توانید در خانه درست کنید.
نتیجه: آب لیمو هیچ تاثیر منحصر به فرد و اثبات شده‌ای در کاهش وزن ندارد اما اگر شما را به نوشیدن آب بیشتر تشویق کند، ممکن است به کاهش وزن شما نیز کمک کند (اگر میانسال هستید، نوشیدن آب قبل از غذا می‌تواند باعث خوردن غذای کمتر شود).
ادعای 6: آب لیمو با سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی مقابله می‌کند
لیموها حاوی مواد شیمیایی گیاهی فراوانی هستند که ممکن است فرایندهای درگیر در سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) را تحت تأثیر قرار دهند. پرش از شواهد تجربی به پیشگیری از بیماری وسوسه‌انگیز است اما اغلب ترکیبات امیدوارکننده تجربی در مطالعات انسانی ناامیدکننده هستند؛ همانطور که در مورد ویتامین C برای CVD مشاهده شد.
علاوه بر این، حتی وقتی که یک ترکیب در مطالعات انسانی نویدبخش باشد، این مزایا ممکن است شامل غذاهای حاوی آن ترکیب نباشد. به عنوان مثال، یک آزمایش تصادفی کنترل شده گزارش داد که 500 میلی گرم هسپریدین در روز می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و عوامل خطر التهابی را برای بیماری‌های قلبی کم کند، اما از آنجایی که 100 میلی‌لیتر آب لیمو به طور متوسط فقط 20.5 میلی‌گرم هسپریدین دارد، جای تعجب نیست که آزمایش تصادفی کنترل شده دیگری گزارش داد که 1 قاشق غذاخوری آب لیمو (15 میلی‌لیتر) بر چربی‌ها یا فشار خون تأثیر نمی‌گذارد. دوز بالاتر آب لیمو ممکن است مفید باشد، اما چقدر بیشتر؟ هنوز نمی‌دانیم.
به همین ترتیب، هر ماده غذایی گیاهیِ حاوی مواد شیمیایی می‌تواند بر روند سلول‌های مختلف سرطانی تأثیر مثبت بگذارد و لیمو نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما باز هم، در آزمایشات تصادفی کنترل شده در نقاط نهایی بالینی مربوطه تعیین اثرات دوز معین یک ماده شیمیایی گیاهی یا غذایی مورد نیاز است.
نتیجه: آب لیمو به اندازه کافی مواد شیمیایی گیاهی نداشته و هیچ اثر پیشگیرانه یا درمانی قابل اطمینانی ندارد.
ادعای 7: آب لیمو از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری می‌کند
این ادعا بیشتر بر اساس محتوای ویتامین C لیمو است. مشکل این است که ویتامین C باعث کاهش دفعات سرماخوردگی نمی‌شود. ویتامین C می‌تواند مدت زمان سرماخوردگی را کاهش دهد اما فقط در صورت مصرف مداوم مکمل (یعنی نه فقط پس از مریض شدن) در دوزهای خیلی زیاد. این دوزها انقدر زیاد هستند که نمی‌توان بدون خوردن حجم زیادی از لیمو آنها را دریافت کرد!
با این حال، سایر مواد شیمیایی موجود در لیمو ممکن است بر سیستم ایمنی بدن تأثیر مثبت بگذارد. یک مطالعه روی موش‌ها نشان داد که لیمونن می‌تواند توانایی فاگوسیت‌ها (بیگانه‌خواری) را برای انجام عملکردشان بهبود بخشد. لیمو نیز حاوی مواد شیمیایی دیگری مانند هسپریدین است که تصور می‌شود، می‌تواند به شما کمک کند.
نتیجه: برخی شواهد و آزمایش‌ها روی نمونه‌های حیوانی نشان می‌دهند که بعضی از مواد شیمیایی موجود در لیمو می‌تواند به مبارزه با سرماخوردگی کمک کند؛ اما ما نمی‌دانیم که آیا این مزایا شامل انسان می‌شود یا نه یا آیا می‌توان با نوشیدن آب لیمو با دوزهای کافی از آن مواد شیمیایی را دریافت کرد یا نه.
ادعای 8: آب لیمو با سنگ کلیه مقابله می‌کند
لیموها به اندازه دیگر میوه‌ها اسید سیتریک دارند. با ترکیب کلسیم در کلیه‌ها، سیترات (از مشتقات اسید سیتریک) می‌تواند از تشکیل سنگ جلوگیری کرده و هم رشد کلسیم اگزالات و هم کلسیم فسفات را کاهش دهد. اگر ادرار شما کم سیترات باشد (بیماری معروف به هیپوسیتراتوری)، در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه هستید.
مکمل پتاسیم سیترات به احتمال زیاد در پیشگیری و درمان سنگ‌های کلسیم اگزالات موثر است. همچنین، در یک مطالعه نشان داده شد که 85 میلی‌لیتر آب لیمو سیترات ادرار را به اندازه دوز بالینی سیترات پتاسیم افزایش می‌دهد. حداقل دوز موثر برای پیشگیری ناشناخته است و آبلیمو با توجه به اندازه سنگ یا علائم بالینی ارزیابی نشده است اما حداقل منطق آن وجود دارد.
نتیجه: با توجه به محتوای اسید سیتریک لیمو، این میوه باید در جلوگیری از تشکیل و کاهش رشد سنگ کلیه به شما کمک کند. برخلاف اثر مکمل پتاسیم سیترات این اثر به صورت شفاف آزمایش نشده است.
آیا آب لیمو اثرات منفی دارد؟
علاوه بر این واقعیت که مقدار زیادی آب لیمو می‌تواند طعم و مزه غذا را تغییر دهد، یک نکته قابل ذکر دیگر وجود دارد؛ فرسایش مینای دندان. خاصیت اسیدی آب لیمو ممکن است مینای دندان‌های شما را نرم کرده و منجر به فرسایش آنها شود. حداقل، بلافاصله بعد از نوشیدن آب لیمو باید از مسواک زدن خودداری کنید. از طرف دیگر، جویدن آدامس بدون قند می‌تواند ایده خوبی باشد، زیرا انجام این کار به خنثی شدن پلاک اسیدی (احتمالاً با افزایش ترشح بزاق) کمک می‌کند.
نتیجه: تنها اثر منفی شناخته شده آبلیمو تاثیر فرسایشی آن روی مینای دندان است.
لیمو تنها نوعی میوه است و میوه‌ها اغلب سالم هستند
مانند هر میوه دیگری، لیمو از نظر شیمیایی منحصر به فرد است. همچنین این ماده شیمیایی خود را با اسیدیته، مقدار زیاد سیترات و مقدار کمی قند متمایز می‌کند. میزان ریزمغذی‌هایی که از مقدار قابل تحمل آب لیمو دریافت خواهید کرد، اندک است؛ با این حال، بسیاری از ادعاهای سلامتی بر اساس مطالعات در مورد مواد شیمیایی گیاهی با دوز بالا است که فقط مقدار کمی از آن در لیمو وجود دارد.
با تمام این اوصاف، مواد شیمیایی گیاهی در لیمو غیرقابل انکار است و با هم و در ترکیب با مواد شیمیایی گیاهی موجود در سایر غذاهای گیاهی، آنها را به انتخابی ارزشمند در رژیم‌های غذایی سالم تبدیل می‌کند. اگرچه تحقیقات زیادی در مورد اثرات لیمو بر روی سلامتی انجام نشده است اما ممکن است آب لیمو (ترجیحاً با پالپ) به منظور افزایش تنوع مواد شیمیایی گیاهی بالقوه مورد مصرف در رژیم غذایی شما ارزش داشته باشد.
آب لیمو به میزان قابل توجهی در مصرف ریز مغذی‌ها به شما کمک نمی‌کند اما کالری زیادی نیز ندارد. به طور خلاصه، لیموها مانند اکثر میوه‌ها به طور کلی سالم هستند. آب لیمو حاوی مقادیر کمی از عناصر ریز مغذی و مواد شیمیایی گیاهی مفید است اما مشخص نیست که از بین این همه میوه، لیموها از ارزش بی نظیری برخوردار هستند یا نه.
بیشتر بخوانید: 8 مزیت فوق‌العاده روغن گریپ فروت + نحوه تهیه آن در خانه
بهترین آبمیوه فروشی اطراف خودت رو در بیزاَپ پیدا کن.
