خطرات pH بالا در آب آکواریوم برای ماهی

تقریباً همه مایعات از جمله آب دارای pH هستند که میزان اسیدی یا قلیایی بودن آن‌ها را مشخص می‌کند. معمولاً ما خیلی به pH مایعات توجه نمی‌کنیم و احتیاجی هم به این کار نیست، اما در آکواریوم‌ها یا مخازنی که ماهی زنده در آن وجود دارد، سطح pH می تواند تأثیر زیادی بر سلامت ماهی و گیاهان آبی شما داشته باشد. pH بالا در آکواریوم‌ها می‌تواند مشکل‌ساز شود اما راه‌هایی برای مدیریت آن وجود دارد.

pH چیست؟

pH میزان یون هیدروژن موجود در محلول است. pH در واقع منفی لگاریتم کل غلظت یون‌های هیدروژن موجود در محلول در مبنای 10 است؛ بنابراین محلول‌هایی با غلظت یون هیدروژن بالاتر، pH پایین‌تری خواهند داشت. تغییر 1.0 واحد در مقیاس pH به معنی این است که غلظت هیدروژن 10 برابر شده. به طور مثال اگر pH یک محلول 6 و محلول دیگر 7 باشد به این معنی است که غلظت یون‌های هیدروژن در محلول اول 10 برابر محلول دوم است.

چرا pH آکواریوم مهم است؟

یون‌های هیدروژن نقش مهمی در انتقال غشاها ایفا می‌کنند. در ماهی‌ها این موضوع برای تنفس با آبشش در آب بسیار مهم است. با توجه به این که هیدروژن یک یون با بار مثبت است، بسیاری از زوج‌های پیوند بالقوه وجود دارند که می‌توانند در انتقال یون اختلال ایجاد کنند. اگر ماهی‌ها نتوانند مواد زائد را از خون خود تخلیه کنند، ممکن است مشکلاتی برای سلامتشان به وجود بیاید.

گونه‌های مختلف ماهی میزان تحمل pH متفاوتی دارند. بسیاری از گونه‌های ماهی‌های دریایی دامنه بسیار کوچکی از pH برایشان قابل تحمل است، در حالی که ماهی‌های دیگر مانند کوی و ماهی قرمز دامنه بسیار گسترده‌ای از pH را تحمل می‌کنند. قبل از آوردن هر گونه ماهی به خانه، تحقیقات خود را به طور کامل انجام دهید و مطمئن شوید که آکواریوم شما می تواند کیفیت آب مورد نیاز آن‌ها را فراهم کند.

دلایل بالا رفتن pH در آکواریوم

بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی می‌توانند باعث تغییر pH آب آکواریوم شوند. کاهش pH معمولاً نسبت به افزایش pH رایج‌تر است؛ زیرا فعالیت موجوداتی از جمله جلبک‌ها، ماهی‌ها و بی‌مهرگان، یون‌های هیدروژن بیشتری را به محلول می‌ریزد و در نتیجه pH را بالا می‌برد.

بیشتر اوقات بالا بودن pH آب آکواریوم به دلیل بالا بودن pH آب منبع است. pH اولیه شما به موقعیت مکانی و فیلتری که در خانه خود دارید، بستگی دارد. اگر از مواد افزودنی برای دستکاری pH خود برای سازگاری با گونه‌های خاص ماهی استفاده می‌کنید، بسیار مهم است که pH اولیه آب را بدانید. بسته به ترکیب شیمیایی آب لوله‌کشی شما، افزودنی‌های بافری ممکن است بسته به کاتیون‌ها و آنیون‌های موجود در غلظت‌های مختلف واکنش متفاوتی نشان دهند. حتماً قبل از شروع به ترکیب کردن افزودنی‌ها pH آب خود را اندازه بگیرید. به این صورت دقیقاً می‌دانید که برای تنظیم pH خود چقدر باید از افزودنی اضافه کنید.

دلیل دیگری که می‌تواند باعث بالا رفتن pH آب شود فعالیت زیاد گیاهان آبی و جلبک‌ها است. گیاهان و جلبک‌ها با دو فرآیند فتوسنتز و تنفس زنده می‌مانند. تنفس در گیاهان و جلبک‌ها در غیاب نور خورشید اتفاق می‌افتد و مانند اکثر موجودات هوازی روی زمین است. به طور خلاصه، تنفس سلولی از اکسیژن و سوخت برای ایجاد انرژی یا گرما، دی‌اکسید کربن و آب استفاده می‌کند. از طرف دیگر فتوسنتز از انرژی نور برای گرفتن دی‌اکسید کربن و آب برای تولید اکسیژن و سوخت برای گیاهان استفاده می‌کند. با حذف دی‌اکسید کربن از محیط و عدم تغییر قلیایی بودن کربنات، pH شما می‌تواند به آرامی یا به سرعت افزایش یابد. سرعت این فرآیند به مقدار کل گیاهان موجود در حوضچه یا آکواریوم شما بستگی دارد.

بسترهای مختلف نیز ممکن است کاتیون‌ها را وارد آب کرده و pH شما را بالا ببرند. مطمئن شوید که از بستر مناسب برای ماهی‌های خود استفاده می‌کنید. یک آزمایش ساده برای سنجش کیفیت بستر استفاده شده، این است که مقداری از آن را در آب بخیسانیم و سپس میزان تغییر PH آب را اندازه بگیریم.

راه حل‌هایی برای اصلاح pH آب آکواریوم

نکته: اگر pH آکواریوم شما کم و یا زیاد است سعی نکنید به سرعت آن را اصلاح کنید. تغییرات pH باید به تدریج انجام شود تا ماهی شما بتواند به آرامی با محیط جدید خود سازگار شود. تغییر سریع pH ممکن است ماهی شما را بکشد!

برای اصلاح pH آب باید ابتدا ریشه مشکل را پیدا کنید. pH بالا در آب منبع اولیه شما ممکن است از طریق فیلتراسیون سنگین یا یک نرم‌کننده آب حل شود. تغییر pH ناشی از غلظت‌های سنگین گیاهان را می‌توان از بررسی‌های ساعتی pH در طول ساعات روز متوجه شد. ممکن است لازم شود که تعداد گیاهان موجود در آکواریوم را کم کنید تا pH آب به تعادل برسد. تعداد زیاد گیاه باعث زیبایی آکواریوم می‌شود اما مشکلاتی نیز دارد پس حتماً تعادل را رعایت کنید.

اگر مطمئن هستید که آب منبع شما به درستی کالیبره شده است و گیاهان شما سیستم شما را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند، ممکن است لازم شود بررسی دقیق‌تری انجام دهید. بسیاری از سطوح کوچک کاتیون‌ها و آنیون‌های مختلف ممکن است به طور قابل توجهی بر محیط آبی نهایی شما تأثیر بگذارد. مشکلات این چنینی معمولاً با نصب یک سیستم RO ساده حل می‌شوند. پس از انجام این کار باید مواد افزودنی برای تغییر pH را به درستی اندازه بگیرید تا pH آب را به اندازه صحیح برای ماهی خود برسانید.

بیشتر بخوانید: شپش در ماهی؛ دلایل، پیشگیری و درمان

بهترین و نزدیکترین فروشگاه آکواریوم  رو در بیزاَپ پیدا کن.