آیا تشنگی بیش از حد در کودکان نشانه دیابت است؟
درحالی که تشنگی بیش از حد میتواند علائمی از بیماری دیابت باشد، اما این مساله درباره کودک ممکن است شما را به اشتباه بیندازد. کودکان اغلب وقتی در سلامت کامل هستند، آب زیادی مصرف میکنند. اگر کودک شما بطری آب را با ولع زیادی در دفعات متعدد، یک نفس سر کشید میتواند نشانهای از این بیماری باشد ولی در مورد آن نمیتوان نظر قطعی داد.
در صورتی که کودک شما به صورت غیر طبیعی احساس تشنگی میکند، بهتر است او را نزد یک پزشک متخصص ببرید. این نشانه همزمان با در نظر گرفتن سابقه خانوادگی کودک باید مورد بررسی قرار بگیرد. در این مقاله از بیزاَپ قصد داریم درباره دیابت و علائم آن در کودکان به شما نکات مفیدی را ارائه دهیم.
دیابت در کودکان
والدین کودک اغلب با دیدن نشانههایی نگران ابتلای فرزند خود به دیابت هستند. این نوع دیابت بیشتر بین کودکان شایع بوده و نیازمند درمان با انسولین است. با این حال، دیابت نوع 1 در واقع کمترین نوع دیابت است که فقط 5٪ افراد را درگیر میکند. دیابت نوع 2، که قبلاً به عنوان دیابت "بزرگسالان" شناخته میشد، بسیار شایعتر است.
بسیاری از والدین، فرزندان خود را با علائم تشنگی بیش از حد و تکرر ادرار برای تشخیص و انجام معاینات نزد متخصص میآورند. این موارد علائم سنتی دیابت هستند که وقتی کلیهها نمیتوانند گلوکز اضافی بدن را به خوبی و با سرعت کافی بسوزانند، باعث میشود که قند مخلوط و با ادرار دفع شود.
ایراد کار در اینجاست که بسیاری از کودکان، به ویژه کودکان نوپا و پیش دبستانیها، بیش از بزرگسالان به خود اجازه میدهند، آب بنوشند؛ حتی اگر لزوما تشنه نباشند. و با نوشیدن آب فراوان مجبور به دفع زیاد ادرار خواهند شد. به همین دلیل کودکانی که فقط با علائم تشنگی و ادرار مکرر به متخصص اطفال مراجعه میکنند معمولاً دیابت ندارند.
علائم و نشانه های دیابت نوع 1
پی بردن به علائم دیابت بسیار مهم است؛ زیرا کودکان در صورت طولانی شدن فرآیند تشخیص، ممکن است به کمای دیابتی بروند. علائمی که معمولاً در مدت زمان کوتاهی (بین چند روز تا چند هفته) بروز میکنند عبارتند از:
- تکرر ادرار
- تشنگی بیش از حد یا نوشیدن زیاد آب
- گرسنگی زیاد و پرخوری
- کاهش غیر طبیعی وزن
- خستگی مفرط
- تند مزاجی و کج خلقی
- تاری دید
ولع مصرف قند به طور معمول از علائم دیابت نیست، اما دیابت ژنتیکی میتواند یک عامل خطرناک باشد. در عین حال به طور کلی 85٪ از کودکان مبتلا به دیابت نوع 1، هیچ گونه سابقه خانوادگی دیابت ندارند.
کاهش وزن یکی از علائم پر خطر دیابت نوع 1 است. اگر کودکی علائم اصلی دیابت مانند تکرر ادرار، افزایش تشنگی و کاهش وزن را داشته باشد، پزشک اطفال احتمالاً حتی قبل از آزمایش ادرار یا آزمایش قند خون به دیابت مشکوک خواهد شد. کاهش وزن میتواند به دلیل کمبود آب بدن، کاهش چربی بدن (کاهش کالری ناشی از افزایش قند در ادرار کودک) یا هر دو باشد.
از طرف دیگر، اگر کودکی علائم دیابت دیگری غیر از کاهش وزن دارد، انجام این آزمایشات هنوز مهم است؛ اما احتمال تشخیص دیابت بسیار کمتر است. سنین اوج تشخیص دیابت نوع 1، در کودکان بین 5 تا 7 سال است و دوباره در شروع بلوغ، تشخیص راحت است.
بیشتر بخوانید: مسمومیت نوزاد با غذاهای آماده + راهکارهای پیشگیری
اگر فکر میکنید کودک شما ممکن است علائمی از دیابت داشته باشد، برای مراجعه به پزشک وقت را تلف نکنید.
بخاطر داشته باشید، وقتی کودکان به دلیل دیابت تکرر ادرار دارند، معمولاً هر بار حجم زیادی از ادرار دفع میکنند. اما اگر کودک دارای تکرر ادرار اما با حجم کم است، احتمالاً علت دیگری به جای دیابت در کار است. با این حال برای تشخیص بهتر باید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید؛ زیرا عفونت ادراری ممکن است باعث بروز چنین علائمی در کودک شود.
علائم و نشانه های دیابت نوع 2
متأسفانه كودكان مبتلا به دیابت نوع 2 ممكن است هیچ علائمی از خود بروز ندهند كه این امر میتواند تشخیص زودرس این بیماری را با مشکل روبرو کند. بسیاری از علائم دیابت نوع 2 در واقع علائم دیررس این بیماری هستند که پس از سالها ابتلا به دیابت به تدریج سر و کله شان پیدا میشود. این علائم و نشانهها مرتبط با دیابت نوع 2 میتواند شامل موارد زیر باشد:
- همه علائم دیابت نوع 1 از جمله تکرر ادرار، افزایش تشنگی، کاهش وزن و گرسنگی شدید
- عفونتهای مکرر
- افزایش خطر ابتلا به عفونتها؛ به عنوان مثال ابتلا به ویروس در مقایسه با قبل در این بیماران بسیار راحت است.
- بریدگیها و کبودیهایی که به سختی بهبود مییابند.
- تاری دید (علامت احتمالی رتینوپاتی به دلیل دیابت)
- خستگی
- بیحسی یا گزگز دست و پا (علائم نوروپاتی محیطی دیابتی)
از آنجا که کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است هیچ یک از علائم اصلی دیابت را از خود بروز ندهند، در عوض متخصصان اطفال و والدین باید به دنبال علائم و عوامل پرخطر دیگر این بیماری باشند. این موارد میتواند شامل اضافه وزن، داشتن آکانتوز سیاه (نواحی از پوست تیره ، معمولاً در پشت گردن کودک) یا استریا (علائم کشش) و سابقه خانوادگی مثبت دیابت نوع 2 باشند.
کودکان در معرض خطر این بیماری میتوانند به طور مرتب از نظر آزمایش دیابت از جمله آزمایش هموگلوبین A1C مورد بررسی قرار گیرند. این آزمایش به طور متوسط، قند خون را در طی چند هفته تا چند ماه نشان میدهد.
عفونت در کودکان دیابتی
کودکان مبتلا به دیابت نوع 1، همچنین ممکن است علائم عفونتی مانند تب، سرفه، استفراغ یا گلو درد داشته باشند. اغلب ممکن است این عفونتها باعث تشخیص دیابت شود.
خود این عفونتها باعث دیابت در کودک نمیشود. اما قبل از عفونت، کودک ممکن است مایعات زیادی بنوشد که منجر به ادرار زیاد میشود. وقتی کودکان بیمار میشوند، مایعات کمتری مصرف میکنند. این میزان مصرف، میتواند به کمبود آب بدن، بدتر شدن علائم و حتی پیشرفت به کتواسیدوز دیابتی منجر شود که خود میتواند یک حالت اورژانس پزشکی باشد.
کلام آخر
اگر کودک شما علائم ذکر شده فوق را در خود بروز میدهد. تعلل نکنید و فوراً به پزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید. بسیاری از این علائم حتی اگر ارتباطی با دیابت نداشته باشند با کمک پزشک متخصص اطفال و طی یک دوره درمان برطرف میشوند. کودکان آنقدر بزرگ نیستند که بتوانند درباره هر احساسی که دارند به راحتی حرف بزنند. اگر احساس میکنید فرزندتان علائم فوق را دارد، هرچه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.