مجله آنلاین و اینترنتی بیزاَپ، شامل جدیدترین مطالب روز از جمله: ترفندهای خانه‌داری، نظافت منزل، چیدمان و دکوراسیون، آشپزی، تکنولوژی، زیبایی و حتی پزشکی و سلامتی است.
چرا همیشه احساس خستگی میکنم؟ (درمان سندرم خستگی مزمن)
همیشه خسته‌ای؟ به چیزی بیش از یک چرت کوتاه نیاز دارید؟ این درواقع می‌تواند به معنای فرسودگی و خستگی ناشی از کار زیاد باشد. در اینجا نکاتی وجود دارد که لازم است بدانید.
وقتی افراد از تعطیلات به سرکار بازمی‌گردند، احتمالاً این نظر را چند بار در طول روز می‌شنوند که «خیلی سرحال به نظر می‌رسی!» ممکن است واقعاً هم این‌طور نباشد (آیا تابه‌حال تجربه سفر با بچه‌ها و یا همسری که دائماً نق می‌زند و شکایت می‌کند را داشته‌اید؟). بهرحال این جمله همیشگی ما به کسانی است که مرخصی گرفته است.
و دلیل خوبی برای این موضوع وجود دارد: به گفته بنیاد ملی خواب طبق نظرسنجی که در آمریکا در سال 2020 انجام‌شده است 72 درصد از ما حداقل دو روز در هفته احساس خواب‌آلودگی می‌کنیم (به‌جز بازه‌ی زمانی قبل از خواب و بعد از بیدار شدن)؛ و 40 درصد از بزرگ‌سالان موردبررسی گفتند که این خستگی مداوم مانع از انجام فعالیت‌های روزانه آن‌ها می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، به نظر می‌رسد احساس خستگی به حالت پیش‌فرض زندگی ما تبدیل‌شده، بنابراین وقتی استراحت کافی داریم، مردم متوجه می‌شوند.
اما دقیقاً چرا ما همیشه این‌قدر خسته‌ایم و چه زمانی باید نگران شویم؟ همان‌طور که می‌دانیم، همیشه نیاز ما به استراحت با چند ساعت بیشتر خوابیدن در شب حل نمی‌شود: دلایل پزشکی، شرایط مختلف و عوامل محیطی خاصی وجود دارد که می‌تواند باعث درجات مختلفی از فرسودگی شود و سلامت شما را با خطر جدی مواجه کند. در اینجا برخی توضیحات متداول در مورد اینکه چرا همیشه خسته هستید را همراه با چند راه‌حل هوشمندانه برای کمک به شما برای داشتن استراحت کافی ارائه می‌کنیم.
تفاوت بین خواب‌آلودگی و فرسودگی
زمانی که احساس خستگی را توضیح می‌دهیم از اصطلاحات «خواب‌آلودگی» و «فرسودگی» به‌جای یکدیگر استفاده کنیم. الکس دیمیتریو، پزشک، دارای بورد تخصص روانپزشکی و درمان خواب و بنیان‌گذار "روانپزشکی و پزشکی خواب منلو پارک"، تأکید می‌کند که این دو مفهوم درواقع دو چیز متفاوت هستند. او می‌گوید:
تعریف‌ها مهم هستند و تفاوت ظریفی که بین «فرسودگی» و «خواب‌آلودگی» وجود دارد باید در نظر گرفته شود و این کاری است که من هرروز در محل کارم به‌عنوان روان‌پزشک و متخصص خواب انجام می‌دهم.
دکتر دیمیتریو توضیح می‌دهد که «خواب‌آلودگی آسان‌تر است» و خاطرنشان می‌کند که «افراد خواب‌آلوده اغلب می‌گویند ممکن است در طول روز بخوابند یا چرت بزنند». مشکلات مربوط به کیفیت و کمیت خواب منجر به خواب‌آلودگی افراد می‌شود.
از سوی دیگر، فرسودگی مسئله متفاوتی است. دکتر دیمیتریو می‌گوید:
«افراد مبتلابه خستگی زیاد ممکن است انرژی یا انگیزه کمی داشته باشند، اما اگر فرصت هم داشته باشند، لزوماً نمی‌توانند بخوابند.»
در همین راستا، چون تانگ، پزشک عمومی در انگلستان، می‌گوید درمواردی‌که احساس خستگی پس از یک خواب بد شبانه یا یک هفته طولانی کار سنگین اتفاق بیفتد جایی برای نگرانی ندارد؛ اما اگر در اکثر مواقع احساس رخوت و خستگی می‌کنید، می‌تواند نشانه‌ای از فرسودگی باشد. دکتر تانگ توضیح می‌دهد:
«درحالی‌که خستگی معمولاً به دنبال یک خواب یا استراحت کاهش می‌یابد، فرسودگی یک احساس طاقت‌فرسا و طولانی‌مدت خستگی است که پس از خواب هم بهبود نمی‌یابد».
در اینجا آنچه باید در مورد برخی از دلایل احتمالی احساس خستگی دائمی یا فرسودگی بدانید، آمده است.
بیشتر بخوانید: اضطراب مبهم یا اضطراب بی دلیل چیست؟
علل شایع فرسودگی
اولین قدم برای مقابله با خستگی مداوم یا مزمن این است که مشخص کنید چه دلیلی پشت آن است. کاترین گرین، پزشک، مدیر مرکز خواب "سلامتی یو سی" می‌گوید:
«فرسودگی یک علامت با طیف وسیعی از علت‌هاست. چالش مقابله با فرسودگی این است که هر علت زمینه‌ای درمان خاص خود را دارد. این علل شامل انواع شرایط پزشکی و همچنین شرایط خاص و یا عوامل محیطی است.»
1. سلامت جسمانی
دکتر گرین تصریح می‌کند که آپنه خواب شایع‌ترین علت پزشکی فرسودگی است. عوامل بسیار دیگری ازجمله اینسامنیا (اختلال بی‌خوابی)، اختلال تیروئید و کمبود ویتامین وجود دارد. به گفته جولیا بلانک، پزشک خانواده در کالیفرنیا، مشکلات جسمی دیگری که می‌تواند منجر به فرسودگی شود عبارت‌اند از:
کم‌خونی: کم‌خونی مربوط به رژیم غذایی (مانند مصرف کم آهن یا B12)، یا از دست دادن زیاد خون (مانند دوره‌های پریود شدید یا زخمی شدن)
شرایطی که منجر به سوء جذب مواد مغذی می‌شود (مانند بیماری سلیاک، بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون روده)
بیماری‌های سیستم غدد درون‌ریز که می‌تواند عملکرد هورمون‌های تنظیم‌کننده بدن را مختل کند (مانند بیماری تیروئید، دیابت، سندرم کوشینگ، پرکاری پاراتیروئید)
اختلالات خود ایمنی (مانند روماتیسم مفصلی، لوپوس)
بارداری
عوارض جانبی برخی داروها، ازجمله داروهای ضدافسردگی، داروهای اضطراب، شل کننده عضلات، داروهای خواب، برخی از داروهای فشارخون، آنتی‌هیستامین‌ها و برخی داروهای سرطان
بیماری قلبی (به‌عنوان‌مثال، بیماری عروق کرونر، نارسایی احتقانی قلب، آریتمی‌های خاص)
بیماری‌های ریوی (مانند بیماری انسدادی مزمن ریه یا آمفیزم که در آن اکسیژن‌رسانی از ریه‌ها مختل شده و ریه‌ها برای ادامه تأمین اکسیژن کافی به بدن به تلاش بیشتری نیاز دارند)
عفونت‌هایی مانند مونونوکلئوز عفونی، آنفولانزا و کووید 19 و همچنین عفونت‌های مزمنی مانند HIV و هپاتیت مزمن
اضافه‌وزن
سندرم درد مزمن
2. سلامت روان
دکتر دیمیتریو توضیح می‌دهد که افرادی که با اختلال در سلامت روان زندگی می‌کنند انواع مختلفی از فرسودگی را تجربه می‌کنند. او می‌گوید:
«من اغلب طیفی بین "خواب" و "بیداری" را برای بیمارانم توصیف میکنم. افراد افسرده و خواب‌آلود در یک‌طرف قرار دارند، [و] افراد مضطرب در سمت دیگر، بیش‌ازحد هشیارند و اغلب نمی‌توانند بخوابند.»
افسردگی همراه با فرسودگی می‌تواند با کم شدن انرژی و بی‌انگیزگی همراه باشد. دکتر دیمیتریو توضیح می‌دهد که افراد خسته به انجام کارها علاقه دارند، اما انرژی ندارند، اما افرادی که با افسردگی زندگی می‌کنند اغلب در وهله اول علاقه‌ای نیز نشان نمی‌دهند. اگر افکار خودکشی به سراغتان آمد فوراً به دنبال مراجعه به پزشک متخصص بروید و یا با اورژانس اجتماعی (123) تماس بگیرید.
در ادامه، دکتر دیمیتریو می‌گوید که افراد مبتلابه اضطراب، ADHD و گاهی اختلال دوقطبی، اغلب احساس می‌کنند که «خسته و بی انرژی‌اند اما باید کاری انجام بدهند»، که به گفته او، به نظر می‌رسد:
انرژی و انگیزه کمی دارند، اما اضطراب مانع خواب کافی، یا خواب عمیق می‌شود.
3. شرایط زندگی و محیطی
همه خستگی‌ها ناشی از یک بیماری پزشکی نیست: همچنین عوامل و شرایط دیگری وجود دارد که می‌تواند باعث شود شما همیشه احساس خستگی کنید. دکتر تانگ توضیح می‌دهد که فرسودگی اغلب می‌تواند وابسته به یک اتفاق یا استرس کاری، سفرهای طولانی‌مدت، یا انتخاب سبک زندگی ناسالم مانند رژیم غذایی نامناسب، سیگار کشیدن و مصرف الکل باشد. فراهم کردن محیط آرام برای بهداشت خواب نیز مهم است. محیط خوابی که بیش‌ازحد پر سروصدا، بیش‌ازحد روشن یا به‌طورکلی ناراحت‌کننده باشد، می‌تواند منجر به اختلال خواب و خستگی مداوم شود (حتی اگر 7 تا 9 ساعت توصیه‌شده را در رختخواب باشید، ممکن است در این مدت خواب با کیفیت کافی نداشته باشید؛ کیفیت خواب به‌اندازه کمیت خواب برای سلامت و عملکرد روزانه شما بسیار مهم است.) برای کمک به کاهش دلایل خستگی شدید شما، او توصیه می‌کند سعی کنید عوامل استرس‌زایی را که می‌توانند در فرسودگی شما نقش داشته باشند، شناسایی کنید.
اگر همیشه احساس خستگی می‌کنید چه اقداماتی انجام دهید؟
وقتی فهمیدید که چرا دائماً خسته هستید، وقت آن است که اقدامات لازم را به‌کارگیرید. اگر دلیل پزشکی خاصی برای خستگی مداوم شما وجود دارد، باید با پزشک خود برای درمان مشکلات زمینه‌ای صحبت کنید.
دکتر گرین توضیح می‌دهد:
«برای آپنه خواب، شناسایی مشکل برای درمان ضروری است و درمان‌ها از دستگاه‌های سی پپ (CPAP) گرفته تا نایت گارد و محافظ دندانی که شب‌ها با آن‌ها می‌خوابید تا جراحی‌ها را شامل می‌شود.»
برای علل پزشکی زمینه‌ای مانند اختلال عملکرد تیروئید یا کمبود ویتامین/هورمون، آزمایش خون انجام می‌شود و امکان درمان پزشکی را فراهم می‌کند. همین امر در مورد اضطراب، افسردگی، افسردگی فصلی و میگرن نیز صادق است: همه مداخلات پزشکی خاصی دارند که به‌طور مؤثری باعث بهبودی علائم فرسودگی می‌شوند؛ اما مهم است که علت فرسودگی را به‌درستی شناسایی کنیم.
اگر استرس دلیل اصلی فرسودگی شماست، دکتر تانگ توصیه می‌کند با منابع استرس خود مقابله کنید، که اغلب شغل ما همان عامل استرس‌زاست. او توضیح می‌دهد:
«در جامعه پرسرعت امروز، مردم اغلب احساس فشار می‌کنند چراکه برای ساعات طولانی کار می‌کنند و حجم غیرمنطقی از کار را انجام می‌دهند. تعیین حدومرز برای برنامه کاری خود و اختصاص زمانی برای استراحت و استراحت قبل از خواب می‌تواند خوابی آرام تر و باکیفیت‌تر را برای شما فراهم سازد.»
و درحالی‌که در تلاش هستید تا بفهمید چه چیزی همیشه شما را خسته می‌کند، انجام نکات مهم برای بهبود کیفیت خواب را فراموش نکنید، نکاتی مانند پایبندی به برنامه خواب منظم، اختصاص دادن زمان برای برخی از انواع ورزش و داشتن یک رژیم غذایی سالم.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
با توجه به انواع علائم مرتبط با فرسودگی و طیف وسیعی از عوامل بالقوه، دکتر بلنک توصیه می‌کند که اگر خستگی شما بیش از دو هفته طول کشید، بهتر است که با یک پزشک مشورت کنید. از طرف دیگر، اگر هر یک از عواملی را که او آن را "زنگ خطر" می‌نامند مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تب مداوم، تعریق شبانه و یا کاهش وزن بیدلیل را همراه با خستگی آزاردهنده تجربه کردید، فوراً آن‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید.
درنهایت، هرچه زودتر بتوانید علت فرسودگی خود را مشخص کنید، زودتر می‌توانید اقدامات لازم برای بهبودی را انجام دهید. دکتر گرین می‌گوید:
«درمان موفقیت‌آمیز فرسودگی بستگی به شناسایی درست علت اصلی دارد و اولین قدم در این راستا، صحبت با پزشک است. اگر به میزان مناسبی می‌خوابید (حداقل 7 ساعت)، به بهداشت خواب توجه می‌کنید و باوجوداین موارد همچنان احساس خستگی می‌کنید، مطمئناً وقت آن است که با پزشک خود صحبت کنید تا بفهمید چه اتفاقی دارد می‌افتد.»
