مجله آنلاین و اینترنتی بیزاَپ، شامل جدیدترین مطالب روز از جمله: ترفندهای خانه‌داری، نظافت منزل، چیدمان و دکوراسیون، آشپزی، تکنولوژی، زیبایی و حتی پزشکی و سلامتی است.
آیا استفاده از پراکسید هیدروژن برای پوست لازم است؟
پراکسید هیدروژن یک ماده سفیدکننده و اکسیدکننده است که نه تنها در دسته‌ی محصولات تمیزکننده بلکه به عنوان ضدعفونی‌کننده و در عنوان محصولات مراقبت از پوست شناخته و استفاده می‌شود. در غلظت‌های کم حجم از آن جهت ضدعفونی‌کننده و سفیدکننده پوست استفاده می‌شود. پراکسید هیدروژن برای درمان زخم، آکنه و هایپرپیگمانتاسیون قابل مصرف است. این ماده با انتشار اکسیژن، باعث ایجاد کف می‌شود و به حذف سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند.
با این حال، استفاده از پراکسید هیدروژن خطرات و عوارضی مانند سوزش پوست و به خطر انداختن بهبود زخم را به همراه دارد؛ بنابراین پزشکان استفاده از آن را برای تمیز کردن یا سفید کردن پوست توصیه نمی‌کنند. هنگام بلع یا استنشاق، پراکسید هیدروژن ممکن است سمی باشد.
هیدروژن پراکسید چیست؟
پراکسید هیدروژن آب (H2O) با مولکول اکسیژن اضافی (H2O2) است. هنگامی که آن مولکول اکسیژن اضافی، اکسید می‌شود، محلول قادر است سطوح را ضدعفونی و سفید کند. اکسیداسیون باعث ایجاد رادیکال‌های آزاد می‌شود که به عوامل بیماری‌زا یا میکروب‌ها حمله می‌کند. پراکسید هیدروژن دارای خواص ضدعفونی‌کننده، ضدویروسی و ضد باکتری است.
پراکسید هیدروژن بر اساس غلظت آن در توانایی مبارزه با میکروب و عوارض جانبی متفاوت است.این بدان معناست که هر بطری آن حاوی 3 درصد پراکسید هیدروژن و 97 درصد آب است. غلظت‌های بالاتر نیز موجود است، اما در صورت بلعیدن یا مزه کردن می‌تواند خطرناک باشد. به عنوان مثال، بیشتر پاک‌کننده‌های خانگی حاوی پراکسید هیدروژن به غلظت 3 تا 9 درصد می‌رسند.
غلظت‌های کم پراکسید هیدروژن معمولاً هنگام تمیز کردن سطوح بی خطر است. با این حال، غلظت‌های بالاتر برای چشم، پوست و روده عوارض زیادی دارد. در صورت بویایی یا بلع، می‌تواند باعث سوزش، تاول، سرفه، تنگی نفس، استفراغ و خونریزی شود.
موارد استفاده رایج برای پوست
پراکسید هیدروژن قادر است به سرعت میکروب‌ها و کثیفی سطوح را از بین ببرد و قابلیت سفید‌کنندگی برای آن‌ها دارد. همچنین در گذشته از آن برای درمان مشکلات رایج پوستی مانند آکنه، زخم‌ها و لکه‌های تیره استفاده می‌شد. با این حال، به دلیل عوارض جانبی بالقوه و خطر مسمومیت، پزشک‌ها آن را دیگر برای پوست توصیه نمی‌کنند.
عوامل به وجود آمدن آکنه
ایجاد آکنه در اثر مسدود شدن منافذ و در نتیجه تجمع آلودگی و باکتری‌های روی پوست ایجاد می‌شود. در حالی که پراکسید هیدروژن قادر است باکتری‌های منجر به آکنه را از بین ببرد، خطرات و عوارض آن بیشتر از مزایای آن است. پراکسید هیدروژن برای پوست قوی و تحریک‌کننده است و منجر به التهاب و تشدید علائم آکنه می‌شود. این ماده در آب نیز حل می‌شود؛ بنابراین معمولاً مدت زیادی روی پوست باقی نمی‌ماند.
زخم‌ها
پراکسید هیدروژن ممکن است به دلیل توانایی مبارزه با میکروب برای درمان بریدگی و خراش بسیار قوی به نظر برسد. این ماده سطوح لمس شده را تمیز و ضدعفونی می‌کند. اگرچه این امر برای تمیز نگه داشتن زخم یا شکاف مفید به نظر می‌رسد، اما به احتمال زیاد بیشتر از آن که فایده داشته باشد، ضرر دارد.
مطالعات نشان داده است که پراکسید هیدروژن می‌تواند منجر به تاول پوست، بدتر شدن زخم‌ها و افزایش خطر عفونت شود. همچنین ممکن است با التیام طبیعی زخم بدن تداخل داشته باشد؛ زیرا سلول‌هایی را که باعث بهبود و تحریک پوست می‌شوند را از بین می‌برد.
روشن‌کننده پوست
این مایع معروف دارای قابلیت سفیدکننده قوی است که قادر است به روشن شدن مناطق تیره پوست کمک کند. لکه‌های تیره می‌توانند در اثر آسیب ناشی از نور خورشید، افزایش سن، زخم‌ها، داروها یا تغییر هورمون‌ها ایجاد شوند. اگرچه پراکسید هیدروژن قابلیت روشن کردن پوست را دارد، اما ممکن است باعث تحریک و از بین رفتن پوست شود.
عوارض جانبی احتمالی
پراکسید هیدروژن یک ماده شیمیایی است و ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. هرچه غلظت آن بالاتر باشد، عوارض جانبی‌اش قوی‌تر است. اگر بخواهید از غلظت بالاتری از این ماده بر روی پوست خود استفاده کنید، ممکن است سوزش و تاول ایجاد شود. حتی غلظت کم، مانند 3درصد که جزء گزینه‌های درجه پزشکی است، قادر است باعث التهاب پوست شود.
بلع آن باعث ایجاد حباب اکسیژن در معده می‌شود. غلظت کم احتمالاً خطرات جدی برای سلامتی نخواهد داشت، اما امکان ایجاد کف در دهان یا استفراغ وجود دارد. از آنجا که ماده‌ی پر عوارضی به حساب می‌آید، درد دهان و ناراحتی معده در آن شایع است. اگر غلظت بیشتری از پراکسید هیدروژن را مصرف کرده‌اید، سریعاً به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری باشید.
پراکسید هیدروژن می‌تواند باعث خونریزی در دستگاه گوارش، سوزش در مری، استفراغ، اسهال، سردرد و سرگیجه شود. عوارض جانبی تهدیدکننده دیگری مانند تشنج، تجمع مایع در ریه‌ها و شوک نیز ممکن است.
استنشاق یا بوییدن غلظت بالای پراکسید هیدروژن نیز خطرناک است. علائم می‌توانند با تحریک چشم و بینی شروع شده و به سرفه، تنگی نفس، جمع شدن خون در قفسه سینه (گرفتگی یا احتقان) و خونریزی در ریه‌ها منجر شوند.
برای جلوگیری از این خطرات جدی، هرگز این ماده بسیار غلیظ را در خانه نگه ندارید. اگر یک بطری 3 درصدی پراکسید هیدروژن را برای تمیز کردن نگهداری کرده‌اید، آن را در قفسه‌ای بلند و دور از دسترس کودکان قرار دهید و مطمئن شوید که برچسب آن کاملاً مشخص است.
بیشتر بخوانید: یک روتین ساده اما ضروری برای داشتن پوستی صاف و سالم
زمان تماس با پزشک
اگر در اثر پاشیدن پراکسید هیدروژن دچار سوزش چشم شدید، ابتدا چشمان خود را با آب تمیز تا 20 دقیقه بشویید؛ سپس با شماره 115 تماس بگیرید. صرف نظر از سطح غلظت، اگر شما یا فرزندتان به طور تصادفی هیدروژن را بلعیده یا استنشاق کرده‌اید، از پزشک خود کمک بگیرید یا با بیمارستان تماس بگیرید.
جایگزین هیدروژن پراکسید
اکنون که تشخیص داده‌ایم که پراکسید هیدروژن برای استفاده روی پوست پرخطر است، پس مشکلات پوستی خود را چگ.نه برطرف کنیم؟ خوشبختانه، درمان‌های ایمن‌تر و مؤثرتری برای مشکلات رایج پوستی مانند آکنه و شکاف وجود دارد.
درمان جوش‌ها
از آنجا که این ماده سمی قادر است پوست را تحریک کند و آکنه را بدتر کند، در مورد جایگزین‌های بهتر با متخصص پوست خود مشورت کنید. بنزوئیل پراکسید و سالیسیلیک اسید هر دو باعث بهبود علائم آکنه و به عنوان جایگزین‌های کم‌خطر تری برای پراکسیدهیدروژن هستند.
برخلاف پراکسید هیدروژن، بنزوئیل پراکسید یک لایه روی پوست ایجاد می‌کند و چند ساعت پس از استفاده از آن با جوش‌ها مبارزه می‌کند.
از بین بردن شکاف‌ها
برای بریدگی و خراش‌های جزئی، بطری پراکسید هیدروژن را رها کرده و استفاده از آب و صابون را فراموش نکنید. زخم را با آب و صابون ملایم بشویید. سپس آن را با یک حوله تمیز خشک کنید، ژل ضد باکتری بزنید و آن را با چسب زخم بپوشانید. برای بریدگی‌های بزرگ‌تر یا جدی‌تر، جهت بخیه زدن و تمیز کردن به پزشک مراجعه کنید.
چگونه از لکه‌های پوستی جلوگیری کنیم؟
برای کمک به درمان و جلوگیری از لکه‌های تیره، کرم ضدآفتاب بهترین دوست شما است. لکه‌های تیره و لکه‌های ایجاد شده بر اثر کهولت سنی معمولاً مربوط به قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش از خورشید است. استفاده روزانه از کرم‌های ضدآفتاب می‌تواند از بدتر شدن لکه‌های تیره شما جلوگیری کرده و همچنین به ایجاد نشدن لکه‌های جدید نیز کمک کند.
برای روشن کردن نقاط تیره موجود، به دنبال یک محصول بدون نسخه باشید که حاوی رتینول، ویتامین C 2٪، هیدروکینون، آزلائیک اسید، یا گلیکولیک اسید باشد. این مواد قادر هستند به کاهش مقدار ملانین که منجر به تیره شدن ظاهر آن می‌شود، در پوست شما کمک کنند. متخصص پوست شما همچنین می‌تواند به رفع هرگونه مشکل رنگ‌دانه پوست با معرفی محصولات مناسب کمک کند.
استفاده بهتر از پراکسید هیدروژن
اگر یک بطری پراکسید هیدروژن در خانه خود دارید، آن را دور نیندازید. در حالی که نباید روی پوست استفاده شود، پراکسید هیدروژن یک ضدعفونی‌کننده عالی است و می‌تواند در سطوح معمولی مانند پیشخوان، دستگیره در و سطل زباله استفاده شود. از آن در آشپزخانه برای ضدعفونی کردن تخته‌های برش و شستن وسایل استفاده کنید. پراکسید هیدروژن به دلیل قابلیت سفید شدن قادر است برای از بین بردن لکه‌ها و سفیدکردن دوغاب کاشی استفاده شود. حتماً آن را در جای خشک و خنک و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
توصیه‌ی آخر
پراکسید هیدروژن یک عامل شیمیایی است که یک ضد باکتری و تمیزکننده مؤثر است. نباید به دلیل خطراتی که مانند سوزش پوست و تغییر ترمیم زخم روی پوست ایجاد می‌کند، استفاده شود. به دنبال درمان‌های جایگزین برای آکنه، پاک‌سازی زخم و هایپرپیگمانتاسیون باشید، اما این ماده را برای تمیز کردن و روشن‌کننده وسایل نگه دارید.
