مجله آنلاین و اینترنتی بیزاَپ، شامل جدیدترین مطالب روز از جمله: ترفندهای خانه‌داری، نظافت منزل، چیدمان و دکوراسیون، آشپزی، تکنولوژی، زیبایی و حتی پزشکی و سلامتی است.
انواع مختلف اختلالات رنگدانهی پوست به همراه درمان آن
اختلال رنگدانه پوست یک نوع بیماری است که بر رنگ پوست تأثیر می‌گذارد. رنگدانه ملانین به پوست رنگ می‌دهد. این رنگدانه توسط سلول‌های تخصصی پوست، به نام ملانوسیت ساخته می‌شود. هنگامی که ملانوسیت‌ها آسیب می‌بینند یا قادر به تولید ملانین کافی نیستند، بر رنگ پوست اثر می‌گذارند. بسته به علت و پیشرفت اختلال، کمبود رنگدانه می‌تواند بر یک ناحیه کوچک از بدن یا کل بدن تاثیر بگذارد. اختلالات رنگدانه پوست می‌تواند به دلایل متعددی در زمینه سلامتی ایجاد شود. بعضی از بیماری‌های خاص که باعث تغییر رنگ پوست می‌شوند عبارت‌اند از: ملاسما، آلبینیسم و ویتیلیگو.
انواع اختلالات رنگدانهی پوست
آلبینیسم
آلبینیسم یک بیماری ژنتیکی است که در اثر نقص در ژن‌هایی ایجاد می‌شود که وظیفه صادرکردن دستور تولید ملانین را دارند. نقص‌های ژنتیکی متعدد باعث می‌شود بدن قادر به تولید یا توزیع ملانین نباشد.
علامت اصلی آلبینیسم کمبود رنگ در مو، پوست یا چشم است. این علائم می‌تواند بر کل بدن یا قسمت‌های کوچکی از پوست تأثیر بگذارد. در بعضی موارد، فرد مبتلا به آلبینیسم رنگ مو، پوست و چشم خود را دارد، اما رنگ آن ها روشن‌تر از حالت طبیعی است.
سایر علائم آلبینیسم می‌تواند شامل مشکلات بینایی باشد، مانند:
- چشمان متقاطع
- افزایش حساسیت به نور
- حرکات غیرارادی سریع چشم
- اختلال در بینایی یا کوری کامل
انواع مختلف و زیرگونه‌هایی از آلبینیسم وجود دارد که همه آنها به دلیل نقص‌های ژنتیکی متفاوت ایجاد می‌شوند. آلبینیسم پوستی (OCA) شدیدترین نوع این اختلال است که خود شامل چند زیرگونه می‌شود.
آلبینیسم چشمی نوعی بیماری است که در اثر جهش در کروموزوم X ایجاد می‌شود و علائم آن فقط در چشم دیده می‌شود. کمبود رنگدانه در پوست و مو معمولاً طبیعی است، اما در عنبیه و شبکیه منجر به مشکلات بینایی می‌شود.
آلبینیسم همچنین می‌تواند ناشی از برخی سندرم‌های ارثی باشد. سندرم هرمانسکی پودلاک با آلبینیسم چشمی همراه است و ناشی از جهش در یکی از هشت ژن خاصی است که می‌توانند ملانین را تولید کنند. این بیماری همان علائم معمولی آلبینیسم را دارد، اما می‌تواند اثرات دیگری نیز داشته باشد، مانند مشکلات لخته شدن خون، فیبروز ریوی و التهاب روده بزرگ.
هیچ معالجه‌ای برای این بیماری وجود ندارد، اما برخی از درمان‌ها می‌توانند علائم را تسکین دهند.دوره درمان بستگی به‌شدت آلبینیسم دارد. افرادی که مبتلا به آلبینیسم هستند باید با استفاده از کرم ضدآفتاب از چشم و پوست خود در برابر نور خورشید، پوشاندن در معرض نور آفتاب و استفاده از عینک آفتابی محافظت کنند.
برای افرادی که دارای علائم مؤثر بر بینایی هستند، اغلب عینک تجویز می‌شود و در موارد جدی‌تر، جراحی عضلات چشم را می‌توان برای اصلاح حرکات سریع چشم انجام داد.
مشکلات بینایی و آلبینیسم
برخی از افرادی که مبتلا به آلبینیسم هستند ممکن است با بینایی و حساسیت به نور مشکل داشته باشند. اگر مبتلا به آلبینیسم هستید، مهم است که به طور مرتب به چشم‌پزشک مراجعه کنید تا چشم شما معاینه شود.
ملاسما
ملاسما یک اختلال رنگ‌دانه‌ای شایع پوست است و معمولاً بر زنان تأثیر می‌گذارد. ملاسما بیشتر در افرادی با رنگ پوست تیره ایجاد می‌شود.
علائم اصلی ملاسما تغییر رنگ پوست به لکه‌های قهوه‌ای و خاکستری است. نواحی از بدن که معمولاً در معرض نور خورشید هستند بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این اختلال هیچ خطری برای سلامتی ندارد، اما بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری به دلایل زیبایی به دنبال درمان هستند.
علت واقعی ملاسما هنوز ناشناخته است. تصور می‌شود کسانی که رنگ پوست تیره‌تری دارند ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این اختلال باشند زیرا فعالیت ملانوسیت آنها بیشتر از افرادی است که رنگ پوست روشن‌تری دارند.
دلایل رایج برای این بیماری عبارت‌اند از:
- قرارگرفتن در معرض آفتاب
- تغییرات هورمونی، مانند تغییرات بارداری
- برخی از محصولات مراقبت از پوست
- گرما
اگر ملاسما توسط یک محرک خاص مانند تغییرات هورمونی ایجاد شود، هنگامی که هورمون‌ها به حالت عادی برمی‌گردند یا محرک از بین می‌رود، این وضعیت به‌خودی‌خود برطرف می‌شود که ممکن است زمان زیادی طول بکشد.
خط اول درمان ملاسما داروهای موضعی است:
- هیدروکینون به شکل لوسیون، ژل، کرم یا مایع برای روشن شدن پوست
- ترتینوئین و کورتیکواستروئیدها به‌منظور افزایش اثرات روشن‌کننده هیدروکینون
اگر داروها تأثیری نداشته باشند، ممکن است روش‌های زیبایی خاصی مانند درما و میکرودرم ابریژن، لایه‌برداری شیمیایی یا لیزردرمانی انجام شود.
بیشتر بخوانید: 11 بیماری که باعث تغییر رنگ پوست می‌شوند + روش درمان
تغییرات رنگدانه از آسیب پوست
هنگامی که پوست آسیب می‌بیند، می‌تواند تغییر رنگ دهد. به‌عنوان‌مثال، زخم‌ها و سوختگی‌ها بسته به‌شدتشان می‌توانند باعث تغییر رنگ پوست شوند که ماندگار یا دائمی است.
در صورت سوختگی، میزان تغییر رنگ پوست بستگی به‌شدت سوختگی دارد. سوختگی درجه سوم، سوختگی درجه‌دو و سوختگی جزئی و سطحی که معمولاً باعث تغییر رنگ پوست می‌شوند.
علائم تغییر رنگ پوست بر اثر سوختگی عبارت‌اند از:
- پوست قرمز، یا قهوه‌ای
- تاول
- تورم
به دلیل تشکیل بافت از بهبود زخم‌هایی که بزرگ‌تر هستند به‌احتمال زیاد رنگ‌دانه‌ها تغییر می‌کنند، درحالی‌که زخم کوچک‌تر می‌تواند بدون تغییر رنگ التیام یابد. اکثر زخم‌ها به‌عنوان زخم‌های مسطح شناخته می‌شوند و در مراحل اولیه بهبودی، صورتی یا قرمز بوده و کمی روی پوست برجسته می‌شوند.
در برخی موارد، زخم به رنگ طبیعی پوست بازمی‌گردد، اما در موارد دیگر، زخم‌ها می‌توانند روشن‌تر یا تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست به نظر برسند. استرچ مارک یا ترک‌های پوستی نیز نوعی زخم با رنگ‌دانه‌های غیرطبیعی است. آنها معمولاً در اثر رشد سریع یا کوچک شدن برخی اندام‌ها بر روی پوست ایجاد می‌شوند، مانند دوران حاملگی یا کاهش وزن و افزایش وزن. هنگامی که نشانه‌های اولیه‌ی این ترک ها شروع به شکل‌گیری می‌کنند، این خطوط روی پوست، قرمز، بنفش یا قهوه‌ای تیره هستند و در نهایت به رنگ سفید تغییر رنگ می‌دهند.
انواع دیگر تغییر رنگ آسیب‌های پوستی شامل کک و مک و لکه‌های کبدی است که در اثر قرارگرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می‌شود. درمان تغییرات رنگ‌دانه‌های پوستی ناشی از زخم‌ها عمدتاً بی‌اثر است. در صورت سوختگی، می‌توان از پیوندهای پوستی استفاده کرد، اما پس از این عمل آنها تغییر رنگ می‌دهند.
برای کمک به‌حداقل‌رساندن ظاهر زخم‌ها و تغییر رنگ احتمالی:
- تمیز نگه‌داشتن محل آسیب هنگام بهبودی.
- محل زخم را با بانداژ بپوشانید وهر روز بانداژ را تعویض کنید.
- دستورالعمل‌های مربوط به برداشتن بخیه‌ها را دنبال کنید تا به حداقل رساندن ظاهر زخم در آینده کمک کنید.
- از کرم ضدآفتاب روی زخم برای کمک به کاهش تغییر رنگ استفاده کنید.
زخم‌ها باگذشت زمان محو می‌شوند، اما هیچ راه مؤثری برای ازبین‌بردن همه رنگ‌های ایجاد شده در محل زخم پس از آسیب‌دیدن پوست وجود ندارد.
ویتیلیگو
ویتیلیگو یک بیماری مزمن رنگدانه پوستی است. تقریباً 1 تا 2 درصد از جمعیت جهان مبتلا به ویتیلیگو هستند و مبتلایان به طور مساوی در همه گروه‌های نژادی پراکنده شده‌اند. اگرچه هیچ اثر خطرناکی بر سلامتی نمی‌گذارد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری ویتیلیگو باعث ناراحتی روانی در مبتلایان به این بیماری می‌شود.
نشانه‌ی اصلی بیماری ویتیلیگو ازبین‌رفتن کامل رنگدانه در پوست است که منجر به ایجاد لکه‌های سفید می‌شود. این موضوع می‌تواند در هر ناحیه‌ای از بدن رخ دهد و لکه‌های کوچک یا بزرگی را بر روی پوست ایجاد کند. پرخطرترین قسمت‌های بدن برای بروز بیماری ویتیلیگو قسمتی‌هایی است که بیشتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، از جمله دست‌ها، پاها، صورت و بازوها.
همچنین می‌تواند دهان، چشم‌ها، کشاله ران و اندام تناسلی را تحت تأثیر قرار دهد. سمت‌هایی از سر نیز (عمدتاً در ریشه موهای سر) آسیب می‌بیند و در برخی موارد، موهای فرد ممکن است سفید یا خاکستری شود.
سایر علائم بیماری ویتیلیگو عبارت‌اند از:
- خارش و ناراحتی در نواحی آسیب‌دیده
- از دست دادن رنگ در بافت‌های داخل بینی
- سفید شدن مژه‌ها، ابروها یا سایر موهای صورت
دو نوع بیماری ویتیلیگو وجود دارد:
- لکه‌هایی که به صورت تکه‌های متقارن در هر دو طرف بدن ظاهر می‌شود و به آن غیرقسمتی می‌گویند
- لکه هایی که موضعی است و معمولاً فقط یک ناحیه از بدن را به صورت نامتقارن تحت تأثیر قرار می‌دهد.و به آن قسمتی می‌گویند.
ویتیلیگو قسمتی به‌اندازه ویتیلیگو غیر قسمتی رایج نیست، و بیشتر در کودکان رخ می‌دهد.
بیماری ویتیلیگو یک بیماری خود ایمن است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به ملانوسیت‌های فرد حمله می‌کند. اگرچه مشخص نیست که چه چیزی باعث این فرایند می‌شود، ویتیلیگو با سایر اختلالات خودایمنی مانند بیماری گراو، لوپوس و کم خونی خطرناک همراه است.
گزینه‌های درمانی شامل:
- رنگ‌های ماندگار در مناطق آسیب‌دیده
- داروهای حساس به نور
- درمان با اشعه ماوراء بنفش
- کرم‌های کورتیکواستروئیدی برای ترمیم رنگدانه
- جراحی
- برداشتن رنگدانه باقی مانده در پوست
زمان مراجعه به پزشک
در صورت تغییر رنگ پوست، بهتر است با پزشک خود وقت ملاقات بگذارید حتی اگر دردناک نباشد. این به شما کمک می‌کند تا هرگونه بیماری جدی پوستی را رد کنید و خیلی سریع‌تر درمان شوید.
نتیجه گیری
مقابله با اختلال رنگدانه پوستی می‌تواند دشوار باشد، حتی اگر به‌سلامتی شما آسیبی نرساند. تاثیرات عاطفی این اختلال می‌تواند بر سلامت روانی شما تأثیر منفی بگذارد. خبر خوب این است که بسیاری از اختلالات رنگدانه پوستی جدی نیستند و می‌توان آنها را از نظر پزشکی یا با خیال راحت با لوازم آرایشی درمان کرد. مهم است که هنگام مواجهه با اختلال رنگدانه پوستی مثبت اندیش باشید و به‌خاطر داشته باشید که هر پوستی زیبا است.
