بیماری روان؛ بحرانی که جای کرونا را خواهد گرفت!

بیماری هولناکی در دنیا وجود دارد که سالانه باعث مرگ 800.000 نفر می‌شود و 1 تریلیون دلار بر اقتصاد جهان ضرر وارد می‌کند! متاسفانه برای این بیماری هیچ واکسنی وجود ندارد و به سادگی قابل تشخیص نیست!

بیماری که به آن اشاره کردیم داستان و افسانه نیست! این بیماری واقعاً وجود دارد اما هیچ‌وقت به اندازه ویروس کرونا مورد توجه قرار نگرفته است. این بیماری شامل مجموعه‌ای از افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه و بقیه مواردی است که زیر مجموعه "سلامت روان" قرار می‌گیرند. در سال 2020 به جز کرونا، بیماری همه‌گیر دیگری توجه‌ها را به خود جلب نکرد. اما بذر یک بحران جهانی جدید و اجتناب ناپذیر کاشته شد که همه ما باید خود را برای مواجهه با آن آماده کنیم.

هر روز را روز سلامت روان بدانید!

اوایل دوره کرونا همه مشاغل و دولت‌ها خواه ناخواه با این بیماری و شرایطی که ایجاد کرد، درگیر شدند و یک تلاش جهانی برای مقابله با این بیماری اتفاق افتاد. همه به قرنطینه رفتیم و در خانه‌های خود با کارهای مختلفی سرگرم شدیم. برخی از دولت‌ها طرح‌های حمایتی برای مشاغلی که تعطیل شده و در قرنطینه بودند، اجرا کردند و فروشندگان اصناف مختلف وارد حوزه تولید و فروش مواد ضدعفونی‌کننده شدند.

سال 2020 علاوه بر بحران کرونا، درگیر یک بحران بهداشتی دیگر هم بود که کمتر خبرساز شد. بعد از بررسی‌های انجام شده، افراد بیشترین نگرانی را درمورد سلامت جسمی خود داشتند و این مسئله نشان دهنده این است که سلامت روان افراد 31 درصد بیشتر از نگرانی برای واکسن کرونا، باعث نگرانی جامعه جهانی شده است.

مقابله با این بیماری خاموش و همه گیر نیازمند تلاش همگی ما است تا از آسیب‌های جبران‌ناپذیر آن جلوگیری کنیم. اما این مقابله نباید تنها در روزها یا هفته‌های خاصی از سال باشد که با نام "هفته بهداشت/سلامت روان" شناخته شده است. هر روزی که آغاز می‌شود، نیازمند تلاشی تازه برای حفظ سلامت روان است؛ زیرا همان‌طور که کرونا سلامت جسم ما را تهدید می‌کند، سلامت روان ما دائماً در حال تهدید شدن توسط عوامل بسیاری است.

وضعیت سلامت روان در قشر آسیب پذیر جامعه

البته که تمرکز بر این مسئله نباید مختص و محدود به یک قشر خاص شود. همگی ما باید به این مسئله توجه کنیم؛ اما تحقیقات نشان داده است افراد و شرکت‌ها باید نسبت به سلامت روان نیروهای خود و افرادی که با آن‌ها در ارتباط هستند توجه ویژه‌ای نشان دهند. به عنوان مثال، کادر درمان و افرادی که در بیمارستان کار می‌کنند، افرادی که شغل خود را از دست داده‌اند، مادران، نوجوانان و جوانان 16 تا 24 سال و افراد سالمند نیازمند حمایت روانی بیشتری هستند.

مطالعات آکادمیک نشان داده است که بیشترین میزان آسیب روانی در جوانان اتفاق افتاده است؛ زیرا اختلالات شدیدی در تحصیلات، شغل و زندگی خود متحمل شده و نگرانی آن‌ها برای آینده به شدت افزایش یافته است. زنان نیز به دلیل افزایش مسئولیت‌های مربوط به خانواده و افزایش نیاز اعضای خانواده به مراقبت، تحت تأثیر آسیب روانی ناشی از کرونا قرار گرفته‌اند.

برخی از برندهایی که تمرکزشان بر قشر جوان است، برای حمایت از جوانانی که برنامه تحصیلی و شغلی آن‌ها دچار اختلال شد، راه حل‌های خاصی پیدا کرده و آن‌ها را عملی کردند. مثلاً برند Abercrombie and Fitch یک مینی سریال تولید و پخش کرده است که روی موضوع بهداشت و سلامت روان تمرکز دارد.

عبارت "Doomscrolling" یا دنبال کردن بیش از حد اخبار در فضای مجازی، یکی از عبارات پر سر و صدای سال 2020 بود.

دنبال کردن بیش از حد اخبار و شبکه های اجتماعی برای سلامت روان ضررهای زیادی داشته و میزان امید به زندگی را به شدت کاهش می‌دهد!

اخبار و اطلاعات و همچنین رسانه‌های آنلاین، بخش مهمی از زندگی همه ما شده‌اند و به همان میزان که می‌توانند مضر باشند، منافعی هم برای ما دارند. درست مانند چاقو! می‌توانید از چاقو هم برای بریدن میوه استفاده کنید، هم برای بریدن دست خود! کدام را انتخاب می‌کنید؟!

در واقع رسانه‌های اجتماعی در دسترس‌ترین منبع اخبار و اطلاعات پزشکی هستند؛ اما مشخص است که باید بین مطالعه اخبار و تشخیص تأثیر این اخبار بر روان خود تعادل برقرار کنیم. باید مراقب باشیم غرق اخبار و اطلاعات نشویم و خود را به موقع از گرداب اطلاعات و رسانه‌های آنلاین بیرون بکشیم. در غیر این صورت جسم و روان خود را با حجم زیادی از اطلاعات و اخبار نگران‌کننده بمب باران می‌کنیم.

اگر با دوستان یا هم اتاقی‌های خود زندگی می‌کنید، در خطر کمتری هستید!

در حالی که قرنطینه یک عامل تأثیرگذار در بهداشت و سلامت روان افراد است، به نظر می‌رسد افرادی که با دوستان یا هم‌خانه‌های خود زندگی می‌کنند، نگرانی کمتری نسبت به سایر افراد دارند (حدود 26 درصد، کمتر نگران هستند). دوستان و اعضای خانواده، محبوب‌ترین گروهی هستند که افراد ترجیح می‌دهند ارتباط خود با آن‌ها را حفظ کنند. در چنین شرایطی، تعامل یا زندگی با این گروه باعث کاهش نگرانی و اضطراب افراد شده و امید و انگیزه را افزایش می‌دهد. اما با توجه به این مسئله که ممکن است همه افراد قادر به زندگی یا ارتباط با خانواده و نزدیکان خود نباشند، باید برای حمایت از دانشجویان و کارمندان، در دانشگاه‌ها و محیط‌های کار، اقداماتی به منظور ایجاد صمیمیت، انگیزه و روحیه بیشتر در افراد انجام شود.

مسائل مربوط به سلامت روان، قبل از کرونا هم نگران‌کننده و در حال ظهور بود اما با همه گیر شدن کرونا، این مشکل نیز به یک مسئله پیچیده، همه گیر و نگران‌کننده تبدیل شد. از این رو مردم برای کاهش میزان استرس خود به موسیقی، تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی رو آوردند. رسانه‌ها و پلتفرم‌های اجتماعی هم از این فرصت استفاده کرده و در جهت ایجاد آرامش بیشتر در کاربران خود، امکاناتی به اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های خود اضافه کردند.

مثلاً اسپاتیفای (Spotify) با اضافه کردن قابلیت "Daily wellness" و Apple music نیز با افزودن قابلیت "Do Not Disturb" امکان نمایش و پخش موسیقی‌های آرامش بخش برای کاربر را در برنامه‌های خود فراهم کردند.

در اینفوگرافیک زیر میزان تأثیر هر فعالیت در کمک به سلامت روان افراد در 7 کشور مختلف نشان داده شده است.

خلاصه کلام

بعید است که بحران سلامت روان به اندازه کرونا توجه دولت‌ها را به خود جلب کند. حتی صحبت درمورد آن ممکن است برای افراد سخت باشد یا نتوانند از تجارب خود در این زمینه به راحتی صحبت کنند. این در حالی است که با وجود توجه کمی که نسبت به این معضل می‌شود، می‌تواند خساراتی به اندازه کرونا به جهان وارد کند.

یک موج پنهان در کمین همه ما است.

واکسن‌ها می‌توانند جلوی ابتلا به کرونا و آسیب به جسم را بگیرند، اما نگرانی و اضطراب ناشی از این بیماری و تأثیراتی که بر روان ما می‌گذارد، ممکن است تا سال‌ها ادامه داشته باشد. با این وجود هنوز افراد زیادی به سلامت روان خود اهمیت نمی‌دهند و از آن غفلت می‌کنند. در حقیقت روان بیمار، جسم را هم بیمار می‌کند. سعی کنید خود را در اخبار و اطلاعات غرق نکنید، با عزیزان خود وقت بگذرانید و برای آرامش و سلامت خود در این شرایط سخت، ارزش بیشتری قائل شوید.

بیشتر بخوانید: تعصب وزنی (Weight bias) چیست؟

بهترین روانشناس را در بیزاَپ پیدا کنید.