مجله آنلاین و اینترنتی بیزاَپ، شامل جدیدترین مطالب روز از جمله: ترفندهای خانه‌داری، نظافت منزل، چیدمان و دکوراسیون، آشپزی، تکنولوژی، زیبایی و حتی پزشکی و سلامتی است.
پیشگیری، علائم و درمان عوارض پیری پوست
پوست بزرگ‌ترین اندام بدن انسان است که از آن در برابر عوامل خارجی مانند دما، باکتری‌ها، مواد شیمیایی و غیره محافظت می‌کند. پوست همچنین محل قرار گرفتن گیرنده‌های عصبی بسیاری است که به بدن توانایی لمس کردن می‌دهد و به کنترل تعادل مایعات و الکترولیت‌ها در بدن کمک می‌کند.
زمانی که فرد متولد می‌شود، پوست او اغلب نرم، لطیف، صاف و نازک است. این امر باعث می‌شود پوست در برابر عوامل محیطی تحریک کننده و التهاب، آسیب‌پذیرتر باشد. با رشد فرد پوست او ضخیم‌تر شده و کمی خشن‌تر از زمان کودکی می‌شود. پوست با گذشت سال‌ها تغییر می‌کند، رنگ، انعطاف و قدرت خود را از دست می‌دهد و هم‌زمان رگ‌های خونی آن نیز ضعیف می‌شوند. علاوه بر این، پوست به تدریج ملانوسیت‌ها یا سلول‌های رنگی خود را از دست می‌دهد و ممکن است در برخی مناطق رنگ پریده یا شفاف شود.
اگرچه سن عامل مهمی در تغییرات پوست است اما سایر عوامل مانند رژیم غذایی، سبک زندگی، شرایط محیطی، ژنتیک و قرار گرفتن در معرض آفتاب نیز می‌تواند بر تغییرات پوست ما نقش داشته باشد. خوشبختانه روش‌های زیادی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توانید از پوست خود مراقبت کنید و پروسه پیر شدن و اثرات آن را کندتر کنید.
بیماری‌ها و مشکلات رایج در پیری پوست+درمان و پیشگیری
پوست خشک
زمانی که رطوبت کافی در لایه‌های پوست وجود نداشته باشد، پوست دچار خشکی می‌شود. اصطلاح پزشکی برای خشکی پوست عبارت است از: مکان‌هایی از پوست که اغلب احساس زبری و خشنی دارند و ممکن است در برخی قسمت‌ها پوسته‌پوسته شوند. بسیاری از بیماری‌ها مانند اگزما، پسوریازیس و درماتیت در اثر خشکی پوست ایجاد می‌شوند یا به نوعی با آن مرتبط هستند.
علل خشکی پوست
اکثر اوقات خشکی پوست یک مشکل جدی نیست و با استفاده از روش‌ها و محصولات مرطوب‌کننده و آبرسانی می‌توان آن را برطرف کرد. این مشکل به طور معمول در اثر گرم یا سرد شدن هوا، کاهش رطوبت هوا و مدت طولانی خیس ماندن پوست در آب گرم ایجاد می‌شود. همچنین در تحقیقات ثابت شده است، استفاده بیش از حد از صابون و مواد شوینده، عطر یا محصولات ضد تعریق نیز باعث تشدید خشکی پوست می‌شوند. عامل دیگری که در خشکی پوست نقش دارد، افزایش سن است. با افزایش سن پوست، غدد چربی کمتری تولید می‌کنند. قسمت‌هایی از بدن که در اثر پیری بیشتر دچار خشکی می‌شوند عبارت‌اند از آرنج، بازوها و پاها.
از دیگر دلایل خشکی پوست می‌توان به وجود مشکل کم‌آبی بدن، قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب، سیگار کشیدن و استرس زیاد اشاره کرد. بر اساس تحقیقات، برخی از مشکلات سلامتی نیز باعث خشکی پوست می‌شود یا به نوعی با آن در ارتباط است. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به دیابت و بیماری‌های کلیوی اشاره نمود. همچنین مصرف برخی داروها نیز خشکی پوست را در پی دارد. افراد مسنی که دچار خشکی پوست هستند، ممکن است دچار خارش مزمن نیز باشند.
پیشگیری
خشکی پوست به راحتی قابل پیشگیری است. با توجه به این که این مشکل اغلب در بزرگسالان دیده می‌شود، بهتر است افراد مسن بیش از سایر افراد مراقب سلامت پوست خود و حفظ رطوبت آن باشند. بنا به گفته متخصصین، بهترین راه‌های جلوگیری از خشکی پوست عبارت‌اند از:
- دوش گرفتن برای کاهش تشدید خشکی پوست: در این روش سعی کنید به جای آب داغ، از آب گرم استفاده کنید. هر بار تنها 5 الی 10 دقیقه دوش بگیرید و از محصولات فاقد عطر و شوینده‌های ملایم استفاده کنید. از استفاده از لیف ضخیم پرهیز کنید. بدن خود را با حوله خشک کنید و آن را رها نکنید تا به حال خود خشک شود.
- پس از خشک شدن بلافاصله از مرطوب‌کننده استفاده کنید: برای این که رطوبت را در پوست خود به دام اندازید باید چند دقیقه پس از دوش گرفتن، از لوسیون‌های مرطوب‌کننده روی پوست خود استفاده کنید.
- از پمادها و کرم‌های مناسب استفاده کنید: گرچه لوسیون‌ها به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کنند اما پمادها و کرم‌ها در انجام این کار تأثیر بیشتری دارند. برخی مواد موجود در این کرم‌ها از جمله گلیسیرین، هیالورونیک اسید، لاکتیک اسید، شی باتر و روغن‌های معدنی باعث اثرگذاری بیشتر این محصولات می‌شوند.
- از محصولات ملایم و فاقد عطر استفاده کنید: برخی از محصولات عطری ممکن است حاوی موادی باشند که خشکی پوست را تشدید می‌کنند. با استفاده از یک محصول ملایم و غیر عطری می‌توانید رطوبت پوست خود را تأمین کنید بدون آن که باعث تحریک و آسیب به آن شوید.
- از دستگاه بخور استفاده کنید: با توجه به این که کمبود رطوبت در هوا و خشکی هوا نیز باعث خشکی پوست می‌شود، استفاده از مرطوب‌کننده می‌تواند به بازگرداندن رطوبت به هوا و کاهش خشکی پوست کمک کند.
درمان‌ها
یکی از بهترین و طبیعی‌ترین روش‌های درمان خشکی پوست دریافت مایعات کافی در طول روز است. همچنین انجام مراحلی که در بالا ذکر شد، علاوه بر پیشگیری از خشکی پوست به درمان آن نیز کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده است برای افرادی که پوست بسیار خشکی دارند تنها مصرف مرطوب‌کننده کافی نیست. استفاده از برخی سرم‌ها نیز می‌تواند به درمان این مشکل کمک کند.
چین و چروک‌ها
چین و چروک‌ها بخشی طبیعی از روند پیری پوست هستند. چین و چرک‌های پویا اغلب پس از تکرار حرکات و احساسات در صورت ایجاد می‌شوند. به عنوان مثال خطوط خنده یا خط اخم، نوعی از این چروک‌های پوستی هستند. خطوط ظریف بسیار کوچک و کم عمق نیز نوعی از چروک‌ها هستند که اغلب اطراف چشم و دهان ظاهر می‌شوند؛ زیرا این قسمت‌ها هنگام نشان دادن حالت‌های صورت، بیشترین تحرک را دارند.
دلایل ایجاد چین و چروک
چین و چروک‌های پوستی به مرور زمان ایجاد می‌شوند زیرا با افزایش سن، پوست کلاژن و الاستین کمتری تولید می‌کند. کلاژن و الاستین پروتئین‌هایی هستند پوست را شکل داده و باعث سفتی و شادابی آن می‌شوند. کلاژن تقریباً 75 الی 80 درصد پوست بدن را تشکیل داده است. همچنین پوست حاوی کراتین است. این پروتئین مو، ناخن و لایه سطحی پوست به نام اپیدرم را تشکیل می‌دهد. زمانی که سطح کراتین پایین باشد، پوست دچار چین و چروک بیشتری می‌شود. سن یکی از عوامل اصلی از بین رفتن کراتین است اما عوامل دیگری مانند صابون‌ها یا شامپوهای نامناسب و ساینده، قرار گرفتن در معرض آفتاب و مواد شیمیایی نیز منجر به از بین رفتن کراتین می‌شود.
پیشگیری
گرچه ژنتیک نقش زیادی در نحوه پیر شدن پوست و ایجاد چین و چروک‌ها دارد اما با ایجاد تغییر در برخی از عوامل مربوط به سبک زندگی می‌توان این روند را کاهش داد. به این منظور باید از قرار گرفتن در معرض آفتاب برای مدت طولانی پرهیز کنید و همیشه از ضد آفتاب استفاده کنید. این امر در کاهش چین و چروک‌ها تأثیر به سزایی دارد. استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌های حاوی رتینوئیدها نیز به ترمیم و کاهش چروک‌های پوستی کمک می‌کند. رتینول یا ویتامین A باعث افزایش تولید کلاژن در پوست می‌شود.
رژیم غذایی مناسب نیز عامل کلیدی مهم دیگری است که در کاهش روند پیری پوست نقش دارد. افرادی که برنامه غذایی غنی از ویتامین‌ها را دنبال می‌کنند دارای ظاهری جوان‌تر و سالم‌تر هستند. اجتناب از برخی عادت‌ها مانند سیگار کشیدن، استرس و دوری از آلودگی باعث کاهش چین و چروک می‌شود.
راهکارها و درمان‌ها
روش‌های درمانی زیادی وجود دارد که به کاهش چین و چروک‌ها کمک می‌کند. میکرودرم ابریژن یکی از روش‌های درمانی پزشکی است که در آن با استفاده از کریستال‌های میکروسکوپی لایه بالایی پوست را برداشته و به کاهش چین و چروک‌ها کمک می‌کند. این روش بیشتر برای خطوط ریز مؤثر است و بعید است که بر خطوط و چروک‌های عمیق و پویا تأثیر چندانی داشته باشد.
همچنین بسیاری از کرم‌های حاوی ویتامین A، ویتامین E، آنتی‌اکسیدان‌ها و آلفا هیدروکسی اسیدها باعث بهبود چشمگیر چین و چروک و خطوط ریز پوست می‌شوند.
روش دیگری که احتمالاً با آن آشنا هستید، تزریق بوتاکس است. این کار با تزریق سم بوتولینوم به پوست انجام می‌شود که باعث فلج شدن عضلات صورت و درمان چین و چروک می‌شود. بوتاکس یک راه حل موقت است و افرادی که از این روش استفاده می‌کنند باید به صورت مداوم و دوره‌ای به پزشک مراجعه کنند و بوتاکس خود را تمدید کنند. روش دیگر استفاده از فیلر است که از کلاژن یا هیالورونیک اسید ساخته شده و به پر کردن چین و چرک‌های پوست کمک می‌کند.
لکه‌های سنی (پیری) یا لکه‌های کبدی
لکه‌های پیری که به آن لکه‌های کبدی نیز گفته می‌شود، مناطقی از پوشت هستند که رنگدانه‌های آنها تغییر کرده است. این قسمت‌ها تیره‌تر از پوست اطراف خود هستند و به طور معمول در دست‌ها، شانه‌ها، صورت و بازوها دیده می‌شوند. رنگ این لکه‌ها می‌تواند از قهوه‌ای روشن تا سیاه باشد و اندازه آنها کاملاً متنوع است.
علت ایجاد لکه‌های پیری
قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب می‌تواند منجر به ایجاد لکه‌های کبدی شود. اشعه ماوراء بنفش نور خورشید باعث تحریک ملانوسیت‌ها شده و تولید ملانین را تسریع می‌کند. این امر به مرور زمان باعث ایجاد لکه‌های پیری می‌شود. این لکه‌ها یکی از رایج‌ترین تغییرات پوستی در طی روند پیری هستند. کسانی که پوست روشنی دارند و سابقه آفتاب سوختگی نیز دارند، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به لکه‌های سنی قرار دارند. این لکه‌ها هیچ تهدیدی برای سلامتی به شمار نمی‌روند و بسیاری از افراد تنها برای زیبایی نسبت به درمان آنها اقدام می‌کنند.
پیشگیری
برای پیشگیری از ایجاد لکه‌های پیری، از قرار گرفتن در معرض آفتاب در ساعات اوج تابش (اغلب بین 10 صبح الی 4 بعد از ظهر) خودداری کنید. هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب از ضدآفتابی با حداقل SPF30 استفاده کنید و تا حد ممکن پوست خود را با لباس، کلاه و حتی چتر بپوشانید تا از ایجاد لکه‌ها جلوگیری شود.
درمان لکه‌های پیری
هنگامی که لکه‌های پیری ایجاد می‌شوند، درمان آنها ساده نیست. روش‌های درمانی معمولاً شامل کرم، پماد یا سایر روش‌های درمانی حرفه‌ای است. کرم‌ها و لوسیون‌های مورد استفاده برای این لکه‌ها اغلب حاوی مواد روشن‌کننده پوست هستند. برخی از این محصولات ممکن است خطرناک باشند یا دارای مقدار زیادی جیوه باشند؛ بنابراین مهم است که پیش از استفاده از این محصولات با یک متخصص پوست مشورت کنید تا بهترین گزینه را به شما پیشنهاد دهد. در ادامه برخی از روش‌های درمانی که می‌تواند در رفع لکه‌های پیری مؤثر باشد را مشاهده می‌کنید:
- لیزر درمانی: این روش با هدف قرار دادن سلول‌های تیره پوست و از بین بردن آنها بر لکه‌های کبدی اثر می‌گذارد؛ سپس سلول‌های پوستی به لایه بالایی راه یافته و به صورت پوسته‌پوسته خارج می‌شوند.
- کرایو تراپی یا سرما درمانی: در کرایوتراپی از سرما و انجماد به عنوان راهی برای آسیب به سلول‌های پوست استفاده می‌شود. وقتی سلول‌های پوستی دچار آسیب شوند، فرایند بهبود در بدن آغاز می‌شود و شروع به بهبود سلول‌های پوستی می‌کنند.
- میکرودرم ابریژن: این روش با صاف کردن لایه بالایی پوست و ساییدن آن به از بین بردن لکه‌های سنی کمک می‌کند.
- لایه‌برداری شیمیایی: در طی این روش یک محلول شیمیایی به پوست زده می‌شود که لایه خارجی آن را از بین می‌برد. پوست جدیدی که به جای این لایه ایجاد می‌شود نرم و سبک است و لکه‌های آن خفیف است. لایه برداری شیمیایی برای افرادی با پوست روشن و مو‌های نازک مؤثرتر خواهد بود.
منگوله پوستی یا اسکین تگ‌ها
تگ‌های پوستی برجستگی‌هایی هستند که اغلب روی گردن، زیر بازوها، کشاله ران، زیر سینه، زیر باسن یا روی پلک ظاهر می‌شوند. این برجستگی‌ها از چند میلی‌متر تا 5 سانتی‌متر، اغلب نرم و به رنگ پوست هستند. این برجستگی‌ها از پوست آویزان می‌شوند و هیچ‌گونه دردی ندارند. این گوشت‌های اضافه از الیاف کلاژن و رگ‌های خونی تشکیل و توسط لایه‌ای از پوست احاطه شده‌اند. منگوله‌های پوستی اغلب در افراد مسن و کسانی که دچار اضافه وزن یا دیابت نوع دو هستند دیده می‌شود.
علت ایجاد منگوله‌های پوستی
گرچه علت دقیق ایجاد گوشت اضافه یا منگوله پوستی مشخص نیست اما تشکیل آنها را می‌توان به اصطکاک نسبت داد. ممکن است ارتباطی میان منگوله پوستی و ویروس پاپیلومای انسانی یا (HPV) یا افرادی که دارای مشکل مقاومت به انسولین هستند وجود داشته باشد.
پیشگیری
در صورتی که گوشت‌های اضافه مربوط به چاقی و دیابت باشند، داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به کاهش خطر ابتلا به منگوله پوستی کمک می‌کند. در مناطقی مانند زیر بغل که پوست بخش‌های مختلف روی هم سایش دارند، خشک نگه داشتن این مناطق مؤثر است. مناطقی که چین خورده و رطوبت زیادی دارند اصطکاک زیادی را تجربه می‌کنند. همچنین اجتناب از پوشیدن هرگونه لباس تنگ نیز در این مورد مؤثر است.
شیوه درمان
از بین بردن و حذف منگوله‌های پوستی تنها راه درمان آنها است. دقیقاً مانند زگیل، این گوشت‌های اضافه را نیز می‌توان با روش سوزاندن یا انجماد از بین برد. همچنین ممکن است در برخی موارد نیاز به جراحی و برداشتن گوشت اضافه باشد. انجماد و سوزاندن معمولاً تنها نیاز به بی حسی موضعی دارند و جراحی نیاز نیست؛ اما این احتمال نیز وجود دارد که هیچ یک از این دو روش مؤثر نباشد و نیاز به درمان مجدد باشد.
افتادگی پلک
زمانی که با افزایش سن پلک‌ها دچار افتادگی می‌شوند، با عنوان بلفاروپتوز یا پتوز شناخته می‌شود. افتادگی پلک زمانی رخ می‌دهد که پلک بالایی روی چشم یا پایین‌تر از حد لازم قرار گیرد. در برخی موارد افتادگی پلک می‌تواند آن قدر شدید باشد که چشم را بپوشاند و مشکلات بینایی ایجاد کند.
دلایل ایجاد افتادگی پلک
افتادگی پلک چند دلیل عمده دارد که یکی از آنها پیری است. با افزایش سن، عضله‌ای که مسئول بلند کردن پلک است دچار کشیدگی می‌شود و این امر می‌تواند باعث ایجاد افتادگی پلک شود. افزایش سن و پیری تنها دلیل ایجاد افتادگی پلک نیست و در افراد با هر سنی ممکن است رخ دهد. برخی دیگر از دلایل افتادگی پلک عبارت‌اند از:
- ضعف در عضله‌ای که پلک را بالا می‌برد
- آسیب عصبی
- شل بودن پوست پلک فوقانی
- مادرزادی
- تومورهایی که در اطراف یا پشت پلک قرار دارند
- دیابت
- سندرم هورنر
- سکته
- تورم پلک
پیشگیری
هیچ راهی برای پیشگیری از افتادگی پلک وجود ندارد. تنها در صورتی می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد که علت آن مربوط به سکته یا دیابت باشد. در این صورت می‌توان از راهکارهایی که برای پیشگیری از این بیماری‌ها وجود دارد برای پیشگیری از افتادگی پلک نیز استفاده کرد.
درمان افتادگی پلک
بسته به علت افتادگی پلک، درمان آن نیز ممکن است متفاوت باشد. کسانی که به دنبال بهبود ظاهر پلک خود هستند می‌توانند روش جراحی زیبایی را انتخاب کنند. به طور معمول تنها در صورتی که افتادگی پلک بر بینایی اثرگذار باشد، جراحی لازم است؛ با این حال جراحی اولین درمان پیشنهادی برای پتوز یا افتادگی پلک است.
کبودی و کوفتگی
کبودی‌ها قسمت‌هایی از پوست هستند که دچار تغییر رنگ شده‌اند. این تغییر رنگ ناشی از پاره شدن یا قطع شدن مویرگ‌ها است. هنگام پاره شدن مویرگ، خون از رگ‌ها به بافت نرم زیر لایه بالایی پوست نفوذ می‌کند و باعث ایجاد کبودی می‌شود. این کبودی‌ها در اثر لمس، احساس تورم یا نوعی لطافت ایجاد می‌کنند. کبودی‌ها لکه‌هایی به رنگ آبی یا بنفش روی پوست روشن و به رنگ بنفش تیره، قهوه‌ای یا سیاه روی پوست‌های تیره‌تر هستند. این لکه‌ها خود به خود از بین می‌روند، زیرا بدن در نهایت خونی را که باعث تغییر رنگ شده دوباره جذب می‌کند. افراد مسن به سادگی دچار این مشکل می‌شوند زیرا وقتی پوست نازک می‌شود محافظت کمتری برای مویرگ‌ها وجود دارد. در ادامه انواع مختلف کبودی را معرفی کرده‌ایم:
- هماتوم: این نوع کبودی به دلیل ضربه شدید ایجاد می‌شود و کبودی‌های گذشته و آسیب به بافت پوست را گسترش می‌دهد. این نوع کبودی همراه با درد و تورم است.
- پورپورا: پورپورا یکی از رایج‌ترین انواع کبودی است و می‌تواند در اثر صدمات جزئی مانند برخورد به اشیاء و حتی مصرف داروهای خاص ایجاد شود.
- پتشیا: زمانی که روی پوست نقاط ریز و قرمز به وجود آید که پس از اعمال فشار سفید نشوند، به آنها پتشیا گفته می‌شود.
- پورپورای سالخورده: این نوع کبودی یکی از انواع پورپورا است که اغلب در افراد مسن دیده می‌شود.
علت ایجاد کبودی
کبودی در اثر آسیب به پوست ایجاد می‌شود. کبودی همچنین ممکن است در اثر برخی اقدامات پزشکی مانند تزریق یا جراحی نیز رخ دهد. برخی داروها مانند داروهای رقیق‌کننده خون یا کورتیکواستروئیدها نیز باعث ایجاد کبودی می‌شوند. برخی از شرایطی که می‌تواند منجر به کبود شود عبارت است از:
- بیماری فون ویلبراند
- هموفیلی نوع B
- سندرم کوشینگ
پیشگیری
پیشگیری از کبودی پوست امری دشوار است زیرا این مشکل اغلب به صورت اتفاقی و ناگهانی رخ می‌دهد. برای جلوگیری از آسیب‌هایی که ممکن است منجر به کبودی شود، می‌توانید در مسیرهایی پیاده‌روی کنید که کمترین مانع بر سر راه شما قرار دارد. همچنین در خانه مبلمان را بر سر راه قرار ندهید و در تاریکی راه نروید.
درمان کبودی
معمولاً لازم نیست برای درمان کبودی اقدام خاصی انجام دهید زیرا در عرض چند هفته خود به خود از بین می‌رود؛ با این حال روش‌هایی وجود دارد که به شما کمک می‌کند کبودی‌های خود را زودتر از بین ببرید.
استفاده از کمپرس سرد یکی از معمول‌ترین روش‌ها برای کاهش کبودی ناشی از آسیب و ضربه است؛ زیرا میزان خون نشتی در پوست را کاهش می‌دهد. کمپرس سرد همچنین توانایی کاهش التهاب یا تورم را نیز دارد و این امر احتمالاً باعث می‌شود کبودی شما بدتر از آنچه هست به نظر برسد.
دقت کنید زمانی که کمپرس را از روی پوست جدا می‌کنید آن را با استفاده از یک حوله نازک از پوست جدا کنید و تنها به مدت 15 دقیقه روی پوست قرار دهید. کبودی را روی پوست خود فشار ندهید تا باعث ایجاد خون مردگی نشوید.
آکتینیک کراتوز
آکتینیک کراتوز که به آن کراتوز خورشیدی نیز گفته می‌شود، نوعی بیماری پوستی است که به صورت لکه‌های خشن و پوسته‌پوسته به نظر می‌رسد و اغلب روی لب‌ها، گوش‌ها، بازوها، پوست سر، گردن، صورت یا پشت دست‌ها دیده می‌شود. این نوع بیماری تنها در افراد بالای 40 سال بروز می‌کند. این لکه‌ها می‌توانند از نظر رنگی متنوع باشند اما متداول‌ترین رنگ‌های دیده شده قهوه‌ای، خاکستری، برنز و صورتی است. اکتینیک کراتوز یک بیماری پیش سرطانی در نظر گرفته می‌شود زیرا قسمت کوچکی از این ضایعات می‌توانند به سرطان پوست منجر شوند. تقریباً 58 میلیون از افراد بزرگسال مبتلا به این بیماری هستند که بیشترین پیش سرطان تشخیص داده شده است.
دلایل ایجاد آکتینیک کراتوز
علت اصلی ایجاد این بیماری قرار گرفت در معرض آفتاب برای مدت طولانی است. علاوه بر این برخی از عواملی که در ادامه به آنها اشاره کرده‌ایم باعث تشدید و افزایش خطر ابتلا به این بیماری می‌شوند:
- رنگ مو: خطر ابتلا به کراتوز آکتینیک در افرادی که دارای موی بلوند یا قرمز هستند، بیش از افرادی با موی تیره است.
- رنگ چشم: افرادی که دارای چشم‌هایی به رنگ آبی یا سبز هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
- چهره: افرادی که دارای پوست روشن هستند، در برابر آفتاب حساسیت بیشتری از خود نشان می‌دهند؛ بنابراین بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به کراتوز آکتینیک قرار دارند.
- آفتاب سوختگی: افرادی که در طول زندگی خود مکرراً دچار آفتاب سوختگی می‌شوند، نسبت به افرادی که دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوند بیشتر آسیب می‌بینند و احتمال ابتلای آنها به آکتینیک کراتوز بیشتر است.
- ضعف سیستم ایمنی: افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی ناشی از بیماری یا روش‌های درمانی، مستعد ابتلا به بیماری کراتوز آکتینیک هستند.
پیشگیری
از آنجا که بیماری آکتینیک کراتوز در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید ایجاد می‌شود، بهترین راه برای پیشگیری از آن، محدود کردن زمان قرار گرفتن پوست در برابر آفتاب است. این کار را می‌توانید با استفاده از میزان مناسب ضد آفتاب نیز انجام دهید. ضد آفتاب را باید هر دو ساعت یک بار تمدید کنید. دقت کنید که ضد آفتابی که استفاده می‌کنید دارای حداقل SPF30 باشد که از آسیب اشعه‌های UVB و UVA به پوست جلوگیری می‌کند. همچنین سعی کنید در طول ظهر و ساعات 10 الی 2 بعد از ظهر بیرون نروید. استفاده از پیراهن آستین بلند، شلوار و کلاه لبه‌دار نیز به محافظت از پوست کمک می‌کند.
درمان
درمان این بیماری به عوامل مختلفی از جمله بدن و شکل ظاهری آن بستگی دارد. روش درمانی که اغلب برای این بیماری توصیه می‌شود، برداشتن لایه‌ها و لکه‌های پوستی است. همه قسمت‌های آکتینیک کراتوز باید تحت درمان قرار گیرند؛ زیرا می‌توانند منجر به سرطان پوست شوند. در برخی موارد اگر لکه‌ها درمان نشوند، حتی ممکن است سرطان پوست زندگی فرد را تهدید کند. روش‌های درمانی که اغلب برای از بین بردن کراتوز آکتینیک استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:
- سرما درمانی
- لیزر درمانی
- کورتاژ (تراش تکه‌ها با استفاده از جراحی)
- درمان فتوداینامیک
- لایه برداری شیمیایی
برخی از پزشکان ممکن است درمان‌های خانگی را برای نوع خفیف این بیماری تجویز کنند. این نوع درمان شامل استفاده از برخی کرم‌ها در نواحی مورد نظر است. کرم‌هایی که اغلب برای درمان این بیماری استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:
- فلوراس (فلوروراسیل)
- زیکلارا یا آدلارا
- پیکاتو
- ولتارن (دیکلوفناک)
ولتارن باید تنها درصورت تجویز پزشک استفاده شود.
سرطان پوست
سرطان پوست زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های پوست شروع به رشد غیر قابل کنترل می‌کنند. سرطان پوست سه نوع اصلی دارد:
- کارسینوم سلول بازال: این نوع سرطان در سلول‌های پایه پوست رخ می‌دهد و رایج‌ترین شکل سرطان پوست است.
- سرطان سلول سنگ‌فرشی: این نوع در سلول‌های سنگ‌فرشی پوست مشاهده می‌شود و دومین نوع سرطان رایج است.
- ملانوما: این نوع سرطان در ملانوسیت‌ها و کمتر از دو نوع دیگر رخ می‌دهد. مانوسیت‌ها سلول‌های دارای رنگ‌دانه در پوست هستند.
گرچه سرطان پوست در هر سنی از افراد رخ می‌دهد اما در بزرگسالان مسن شیوع بیشتری دارد.
دلایل ایجاد سرطان پوست
شایع‌ترین دلیل سرطان پوست قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید است. از دیگر دلایل ایجاد این بیماری، قرار گرفتن مزمن جای زخم ناشی از بیماری و سوختگی در معرض اشعه ایکس و مواد شیمیایی سرطان‌زا است. البته دلیل ایجاد ملانوم همواره اشعه ماوراء بنفش نیست، زیرا ممکن است در مناطقی ایجاد شود که اصلاً در معرض نور خورشید نیستند. گاهی اوقات سوختگی‌های متعدد در کودکی می‌تواند منجر به ایجاد سرطان پوست در بزرگسالی شود.
راه‌های پیشگیری
هر روز از کرم ضد آفتاب به مقدار لازم با حداقل SPF15 استفاده کنید تا از پوست خود در برابر اشعه‌های UVBو UVA محافظت کنید. اگر قرار است به مدت طولانی در معرض آفتاب باشید، از ضد آفتاب با حداقل SPF30 استفاده کنید و هر دو ساعت یک بار آن را تمدید کنید. همچنین از برنزه شدن زیر نور آفتاب و استفاده از تخت‌های برنزه پرهیز کنید. با توجه به این که خورشید در ظهر بیشترین حالت تابش خود را دارد، سعی کنید در این مدت تا حد ممکن در سایه بمانید. تا حد امکان سعی کنید پوست خود را با لباس، کلاه، عینک مقاوم به اشعه UV بپوشانید.
درمان‌های سرطان پوست
درمان سرطان پوست با توجه به نوع آن و مرحله بیماری متفاوت است. رایج‌ترین روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
- عمل جراحی
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- درمان فتودینامیکی
- ایمونو تراپی
- لایه برداری شیمیایی
پوست خود را ماهانه یک بار از نظر علائم احتمالی سرطان مانند رشد اضافی پوست، زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند یا خال‌هایی که خونریزی می‌کنند بررسی کنید.
بهترین کلینیک زیبایی را در بیزاَپ پیدا کنید.
